Thursday, July 28, 2011

Τα τσιμέντα της Αθήνας


Διαμένοντας μόνιμα πλέον εκτός Αθήνας, με λύπη διαπιστώνω τα χάλια της πρωτεύουσας κάθε φορά που κατεβαίνω κέντρο ή κάνω διάφορες δουλειές μου
Δεν είναι μόνο η άναρχη δόμηση, η παράλογη ρυμοτομία, η απουσία πρασίνου και λειτουργικών δημόσιων χώρων, αλλά η συμπεριφορά των κατοίκων της πόλης που τελικά την κάνουν αφιλόξενη
Υπάρχει υπερβολικός θόρυβος στην Αθήνα, υπερβολική φασαρία και παρανοϊκή κίνηση των ανθρώπων που στριμώχνονται στους μικρούς της χώρους
Ενώ η δόμηση είναι πραγματικά πολύ πυκνή, οι δρόμοι είναι στενοί, οι ταχύτητες μικρές, το συγκοινωνιακό δίκτυο μικρό, το περπάτημα δύσκολο με τόσο καυσαέριο. Και παρότι οι αποστάσεις είναι μικρές σχετικά, από άκρη σε άκρη, η ταλαιπωρία και το άγχος που σου δημιουργεί το εφιαλτικό σκηνικό, είναι πολλαπλάσια
Το χαρακτηριστικό της πόλης μας είναι το τσιμέντο και η άσφαλτος. Και το καταλαβαίνει κάποιος ιδίως το καλοκαίρι που βράζει ο τόπος. Και νιώθεις τόσο εγκλωβισμένος στο καμίνι, που δεν τολμάς να ανασάνεις, από φόβο μην τσουρουφλίσεις τα πνευμόνια σου
Και πηγαίνεις στο σπίτι σου, ανάβεις τον κλιματισμό και κάθεσαι μέσα σε τέσσερεις τοίχους να κοιτάς τηλεόραση, να παίζεις με τον υπολογιστή και να πέφτεις για ύπνο. Λες και είμαστε ρομποτάκια σε κάποια ταινία, τι άλλο να σκεφτώ, δεν ξέρω
Η πόλη, αντί να είναι τόπος συνάντησης και ανταλλαγής, έχει γίνει ένα φρούριο από πέτρες που φοβάται να ανοίξει τις πόρτες του στον κόσμο, στην ανθρώπινη κοινωνία. Αντί να σε απελευθερώνει σε φυλακίζει μέσα στις σκοτεινές και γκρίζες περιοχές του κέντρου. Αντί να είναι διάφανη και προσιτή, σε τρομάζει με τις φωνές και τη βία της. Είναι μια πόλη σε παρακμή. Μια παρακμή από film noir, που αρχικά οι πρωταγωνιστές νομίζουν ότι έχουν επίγνωση της κατάστασης, του δράματος τους, αλλά στην πορεία απορροφώνται από αυτό, ταυτίζονται με το περιβάλλον, και γίνονται κομμάτι της πλοκής χωρίς να μπορούν να διαχωρίσουν τον εαυτό τους ως οντότητα. Και άρα να τον διαφοροποιήσουν
Τα τσιμέντα της Αθήνας, είναι τα νέα μάρμαρα του Παρθενώνα, δηλαδή η πολιτιστική μας κληρονομιά. Όση θλίψη και να μας προκαλούν τα νεοκλασσικά που στριμώχνονται ανάμεσα στις πολυκατοικίες, να μας θυμίζουν ότι κάποτε υπήρχε ομορφιά, άλλο τόσο μας πετάνε στο πρόσωπο τις αντιθέσεις που η γενιά των γονιών μας και εμείς αργότερα, κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε, με κάθε τρόπο. Από τη μια οι παραδόσεις και τα πρότυπα του άλλοτε, από την άλλη η ανάγκη για γρήγορη και φτηνή ανάπτυξη στο όνομα του κέρδους. Με τη συμμετοχή όλο και περισσότερων Ελλήνων σε αυτό, χωρίς καμία προϋπόθεση, καμία αναστολή. Έτσι προέκυψε όλο αυτό το τσιμέντο. Γιατί ήταν ο εύκολος τρόπος να καλύψεις ένα δύσκολο παρελθόν, ισοπεδώνοντας κάθε διαφορετικότητα, κάθε παρέκκλιση και κάθε εναλλακτική. Και πάνω σε αυτό το σκληρό, γκρίζο τσιμέντο, μια νέα αρχή θα ήταν εφικτή για όλα τα πεινασμένα στόματα
Τι να φυτέψεις και να ανθίσει στο τσιμέντο όμως? Ποιό ποτιστήρι θα ρίξει νερό, και ποιό χώμα θα βλαστήσει την καινούργια νιότη? Πάλι θα πρέπει να ξεκινήσουμε από την αρχή, γκρεμίζοντας την άσχημη πόλη και ανοίγοντας χώρο. Αντικαθιστώντας τα σκληρά κομμάτια με ενδοτικότερα, τα αιχμηρά με καμπυλόσχημα, τα έντονα με απαλά και τα τετράγωνα με στρογγυλά
Βάζοντας μουσική, τέχνη, ισορροπία, σε ένα σύστημα που κατασκευάστηκε με κραυγές αγωνίας για ένα καλύτερο ατομικό, και βαθιά εγωκεντρικό αύριο
Κάθε φορά που επιστρέφω σπίτι, ανακουφίζομαι. Δεν είναι όλα τέλεια, κάθε άλλο
Όμως αν εγώ, ένας μέτριος άνθρωπος με μέτριες ανάγκες, συγκλονίζομαι τόσο με την ανατολή του ήλιου που αστράφτει στη θάλασσα, την παραλιακή λεωφόρο, χαρίζοντας μια μυθική όψη στις καμινάδες της ΔΕΗ, τότε οι συνάνθρωποι μου που στο μπαλκόνι τους ξεβρωμίζουν τη σκόνη και τη στάχτη της ημέρας, πως πρέπει να αισθάνονται? Λίγα χιλιόμετρα πιο έξω?
Είναι πικρό να εγκαταλείπεις τον κόρφο που σε ανάθρεψε, αλλά οι χαρές της ζωής δεν είναι όλες εκεί μέσα, όσο κι αν στην αρχή αναζητάς την ασφάλεια της συνήθειας
Κάποια στιγμή συνειδητοποιείς ότι κάθε ομορφιά, συνεπάγεται ένα κόστος. Κάθε βήμα εμπρός, έχει πίσω του πολλά βήματα που έγιναν προς τα πίσω, πριν βρείς το θάρρος
Δεν έχω μετανοιώσει που έφυγα, αντιθέτως. Ξέρω πως έκανα σωστά
Εμένα αυτή η πόλη, με έχασε για πάντα

No comments: