Η μεγάλη παγίδα

Τις τελευταίες μέρες παραβρέθηκα σε διάφορες συζητήσεις που τελικά στριφογυρνούσαν γύρω από το ίδιο θέμα: Οι κακοί δημόσιοι υπάλληλοι που τρώνε τη ζωή των ιδιωτικών υπάλλήλων και της οικονομίας
Μάλιστα, με μια εκ των συνομιλητών μου κόντεψα να τσακωθώ, λόγω της επιμονής της να κατηγορεί τους δημόσιους υπαλλήλους και να τους ρίχνει όλο το φταίξιμο της κοινωνικής και οικονομικής κατάρρευσης του κράτους
Σύμφωνοι και καμία αντίρρηση. Το Ελληνικό πρόβλημα είναι πρόβλημα δημόσιου χρέους. Εφόσον η μισθοδοσία των δημοσίων υπαλλήλων επιβαρύνει τα έξοδα, πρέπει να περιοριστεί. Το ίδιο πρέπει να περιοριστούν τα έξοδα του κράτους, μέσα από καταργήσεις οργανισμών, συγχωνεύσεις τραπεζών, ιδιωτικοποιήσεις και όλα όσα ακούμε καθημερινά
Όμως δεν πρέπει να πέσουμε στην παγίδα του "κυνηγού των μαγισσών". Και να δείχνουμε με το δάχτυλο, με την πρώτη ευκαιρία, το διπλανό μας, το γείτονα μας, το φίλο μας, που εργαζόμενος ων, απασχολείται στο δημόσιο.
Η κατάρρευση του συστήματος, όπως την περιγράφουμε, γίνεται ακόμα γλαφυρότερη τη στιγμή που ο ιδιότυπος αυτός εμφύλιος, ξεσπά, και οι φτωχοί-και κατά βάση στην ίδια μοίρα- στρέφονται εχθρικά ο ένας εναντίον του άλλου. Γιατί έχουν την ανάγκη να κατηγορήσουν κάποιον και να προσωποποιήσουν την αδικία που υφίστανται. Και έτσι να την εξορκίσουν
Το πρόβλημα του δημοσίου τομέα είναι ένα και απλό. Κανείς δεν ασχολείται θετικά μαζί του. Δηλαδή να ασκήσει διοίκηση με βάση τα σύγχρονα πρότυπα οργάνωσης και management των οργανισμών. Κάποιοι λένε ότι για όλα τα δεινά του δημοσίου ευθύνεται η μονιμότητα, η οποία είναι κατάλοιπο μιας άλλης εποχής. Σωστό και αυτό. Όμως με το φόβο και την απειλή δε μπορείς να διοικήσεις αποτελεσματικά σε όλες τις περιπτώσεις, Όσο μάλιστα, ανεβαίνει το μορφωτικό επίπεδο των εργαζομένων, αυξάνονται τα ερεθίσματα τους και οι εμπειρίες τους, τόσο λιγότερο είναι αποτελεσματικός ένας τέτοιος χειρισμός. Δε ζούμε στο 1950, να μπαίνει ο μουστακαλής διευθυντής και να γκαρίζει στα γραφεία για να παρακινήσει τους υφιστάμενους του. Έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί αυτές οι νοοτροπίες
Η μονιμότητα, σίγουρα έχει δημιουργήσει τεράστιες στρεβλώσεις. Όμως δεν είναι το μόνο κακό που οδήγησε το δημόσιο σε απαξίωση. Το μεγαλύτερο κακό είναι πως το δημόσιο δεν έχει στόχους, οργάνωση και διοίκηση, που να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες του σήμερα. Απο εκεί ξεκινούν όλα και συμπληρώνονται από τα υπόλοιπα που παρατηρούμε. Από την κορυφή της πυραμίδας ξεκινούν τα σφάλματα και συσσωρεύονται
Γνωρίζουμε όλοι, ότι στο δημόσιο έχουν συσσωρευτεί πολλοί ανάξιοι υπάλληλοι. Τους έχουμε συναντήσει σε διάφορες συναλλαγές μας με το κράτος. Δε χρειάζονται περισσότερα επί αυτού. Υπάρχουν όμως και άλλοι τόσοι, που κάνουν τη δουλειά τους σωστά και καλύπτουν με τον κόπο και το φιλότιμο τους, τις αδράνειες του συστήματος. Και προσπαθούν να εξυπηρετήσουν. Τελικά μας εξυπηρετούν, έστω και δύσκολα. Διαφορετικά τίποτα δε θα λειτουργούσε στη χώρα μας. Το πρόβλημα μας λοιπόν, είναι πως ο μηχανισμός δεν είναι αποτελεσματικός, όχι ότι απουσιάζει. Αποτελεσματικός σε σχέση με τι όμως?
Εδώ λοιπόν μπαίνει η διοίκηση και οργανώνει, θέτει προδιαγραφές, περιγράφει καθήκοντα και κατασκευάζει μηχανισμούς. Θέτει μέτρα και σταθμά, αξιολογεί και αναθεωρεί, προσαρμόζεται και επεμβαίνει για να γίνεται ομαλότερα, ότι πρέπει να γίνει.
Που θέλω να καταλήξω. Ότι στην κρίση που ζούμε, όλοι είμαστε στην ίδια μοίρα κατά βάση. Τα προβλήματα μας είναι κοινά και οι λύσεις επίσης αφορούν όλους. Τα προβλήματα της απασχόλησης, της ανεργίας, της ανάπτυξης, της ασφάλισης, του κοινωνικού κράτους, της υγείας και της παιδείας, μας ενώνουν, σε ένα όραμα για την βελτίωση της ζωής μας γενικότερα. Και της προόδου.
Δε γίνεται να δαιμονοποιούμε εργαζόμενους,που όπως όλοι έχουν ανάγκη την απασχόληση και τα χρήματα, την ασφάλεια και την κρατική μέριμνα. Στο κάτω κάτω, έστω και τους απολύουμε όσους χρειάζεται. Μετά όλοι αυτοί, τι θα απογίνουν? Είναι δυνατό να πατήσουμε ένα κουμπί και ξαφνικά αδυναμίες, παραλείψεις και λάθη 30 ετών και βάλε, να διορθωθούν? Άνθρωποι είναι και αυτοί, δηλαδή αξίες και πρόσωπα, δεν είναι αριθμοί. Δεν είναι τενεκεδάκια να τα στείλουμε για ανακύκλωση. Και δεν το εξετάζω ψηφοθηρικά το θέμα. Είναι το τελευταίο που με απασχολεί.
Θα μου πείτε, μα καλά, δε βλέπεις την ανεργία, δε βλέπεις ότι αυτοί οι δημόσιοι είναι βολεμένοι μέσα στη θερμοκοιτίδα του συστήματος, και απέξω σφάζονται για 600 ευρώ?
Το βλέπω, αλλά προσπαθώ να σκεφτώ θετικά για να αντιμετωπίσω το πρόβλημα. Αυτή είναι η φιλοσοφία μου. Και λέω. Προτού απολύσουμε, προτού στείλουμε στην ανέχεια κάποιες χιλιάδες εργαζομένων, άκριτα και χωρίς μέτρο, δεν είναι σωστότερο να αξιολογήσουμε, να διαπιστώσουμε, να οργανώσουμε και να προσπαθήσουμε να ξεκινήσουμε πάλι να φτιάξουμε ότι καλύτερο μπορεί να γίνει δεδομένων των συνθηκών?
Με αλλαγή της νομοθεσίας σίγουρα, με αναθεώρηση του δημοσιουπαλληλικού κώδικα, με νέα ήθη και νέες αντιλήψεις? Δεν οφείλουμε να προσπαθήσουμε να βρούμε τα λάθη και να τα διορθώσουμε? Εγώ πιστεύω ότι αυτός ο δημόσιος τομέας, μπορεί να γίνει αποτελεσματικός, και παραγωγικός, αν γίνουν όσα πρέπει να γίνουν, σταδιακά
Εφόσον τελικά διαπιστωθεί ότι η κατάσταση είναι ανεπίστροφη, τότε ας ξηλώσουν όσα χρειάζεται και ας τα στήσουν από την αρχή, αντί να κάνουν μερεμέτια. Τόσο απλό είναι
Το μίσος και η έχθρα που προσπαθούν διάφοροι να καλλιεργήσουν στην κοινωνία, στρέφοντας τη μία ομάδα εργαζόμενων απέναντι στην άλλη, είναι μεθοδικά σχεδιασμένα. Και αποσκοπούν στην εξαφάνιση κάθε μορφής αλληλεγγύης και ανθρωπιάς, στην Ελλάδα. Αυτό είναι το τραγικότερο όλων. Σε λίγο δε θα μπορούμε να κάτσουμε δίπλα δίπλα στα παγκάκια, να ψωνίσουμε στο σούπερ μάρκετ και να κάνουμε βόλτα με το αυτοκίνητο, γιατί θα αισθανόμαστε περικυκλωμένοι από χιλιάδες εχθρών και απειλών.
Δεν υπάρχει λόγος να γίνεται αυτό. Χρειάζεται ψυχραιμία και κριτική σκέψη. Δε χρειάζεται να πεθάνει η κατσίκα του γείτονα, αν μπορεί να δουλέψει για εμάς και να πιούμε κι εμείς από το γάλα της.
Οι εργαζόμενοι δε φταίνε, επειδή το σύστημα είναι διεφθαρμένο. Τουλάχιστον όχι η πλειοψηφία τους. Θέλω να ελπίζω, ότι η πλειοψηφία των δημοσίων, είναι απλά "γκρίζες ζώνες" και θα αντιδρούσαν θετικά, σε ωφέλιμες αλλαγές, τόσο για τους ίδιους, όσο και για τους συμπολίτες τους. Και αυτοί είναι υπό διωγμό. Και αυτοί δέχονται μειώσεις των μισθών τους. Και αυτοί έχουν οικογένειες.
Ναι, αυτοι που παίρνουν εφάπαξ 300.000 και μισθούς 50+ χιλιάρικα το χρόνο χωρίς να εργάζονται, θα πρέπει να βρεθούν και να υποχρεωθούν να αμοίβονται όπως οι υπόλοιποι.
Δεν καταλαβαίνω γιατί φταίει ο δημόσιος των 1500 ευρώ, που κάποιο κομματόσκυλο έχει βολευτεί σε "αφανή θέση" και χωρίς να πατά ποτέ στην εργασία του, προσπορίζεται ένα σωρό λεφτά.
Και επειδή δεν προσγειωθήκαμε χτές στην Ελλάδα, γνωρίζουμε πολύ καλά για τις κομματικές κλίκες, τις τοποθετήσεις, τους εκβιασμούς και την ομερτά που επικρατεί σε πολλά υπουργεία. Καθώς επίσης και για τα άτυπα "διεύθυντήρια" που λύνουν και δένουν σε ορισμένες υπηρεσίες. Αυτοί δυστυχώς δεν είναι εύκολο να αντιμετωπιστούν, γιατί εξυπηρετούν καταστάσεις και συμφέροντα. Ωστόσο είναι εφικτό να γίνουν μεγάλες οργανωτικές αλλαγές, που θα εξοικονομήσουν χρήμα, χρόνο και πόρους, για τους περισσότερους, και θα μεταμορφώσουν το δημόσιο σε όργανο εξυπηρέτησης του κοινωνικού συμφέροντος.
Το θέμα είναι επιτέλους να εξευρεθεί η πολιτική βούληση, και να υλοποιηθούν 5 απλά και βασικά πράγματα.
Διαφορετικά, έτσι όπως πάμε, με την οργή να ξεχειλίζει, θα καταντήσουμε σαν τα λυσσασμένα σκυλιά, να ξεσκίζουμε ο ένας τις σάρκες του άλλου, για ένα ξεροκόμματο, την ώρα που οι επιτήδειοι θα τρίβουν τα χέρια τους που πέτυχαν το περίφημο "διαίρει και βασίλευε" για μια ακόμη φορά στην Ελλάδα