Το κλείσιμο του κύκλου

Εδώ και μέρες κλωθογυρίζω στο μυαλό μου σκέψεις και κείμενα που θέλω να γράψω.
Κάποτε αυτή η καθημερινότητα έβαζε την αναρχία του νου σε μια σειρά, ιεραρχούσε και τακτοποιούσε ατάκτως ερριμμένες πληροφορίες και έδινε τον τόνο των συζητήσεων με φίλους και αγαπημένους.
Ερχόμενοι σε μια ξένη χώρα τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Η απόσταση από την Ελληνική πραγματικότητα είναι λυτρωτική αλλά και επίπονη ταυτόχρονα. Λυτρωτική γιατί η μέγγενη του άγχους της επιβίωσης δεν είναι καταπάνω στο δέρμα του λαιμού σου. Επίπονη γιατί χάνεις τον παλμό των γεγονότων, έτσι όπως τα βιώνει ο μέσος άνθρωπος αναπνέοντας τον αέρα της πατρίδας του.
Στο τέλος ίσως γίνεσαι πιο σοφός παρατηρώντας τα πράγματα από μια απόσταση, ίσως όμως να γίνεσαι και περισσότερο αδιάφορος. Κάπου ανάμεσα σε αυτές τις δύο αντίθετες συναισθηματικές καταστάσεις δράττομαι της ευκαιρίας να παραθέσω μερικές λέξεις στον ηλεκτρονικό καμβά.

Θα ήθελα πάρα πολύ να έχω ένα αισιόδοξο μήνυμα για την Ελλάδα, όμως αυτή τη στιγμή ζούμε το κλείσιμο, την επιτομή, το τέλος και το αδιέξοδο που ακολουθεί τον επίλογο της εποχής της μεταπολίτευσης. Μιας εποχής που σηματοδότησε την είσοδο της χώρας στην τροχιά του εκσυγχρονισμού και των δημοκρατικών ελευθεριών για τον ελληνικό λαό με ένα ρυθμό και μια ένταση που δεν είχαν προηγούμενο. Δυστυχώς ή ευτυχώς, η ολοκλήρωση της περιόδου αυτής που ξεκίνησε χοντρικά μετά το 1974 και την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα, έφερε μια πρωτόγνωρη κρίση για το κράτος, την κοινωνία και κάθε έκφανση του δημόσιου λόγου και των δημόσιων γεγονότων. Η κρίση αυτή ενώ χαρακτηρίστηκε οικονομική, είναι ξεκάθαρο ότι είναι κρίση πολιτισμού και κουλτούρας, κάτι που πολλοί είχαν επισημάνει από πολύ νωρίτερα, όταν η άλλοτε "μικρή αλλά υπερήφανη Ελλάς" έδειχνε να έχει φανερά εκτροχιαστεί σε σφαίρες υπερκατανάλωσης και αλλοτρίωσης στο προσκήνιο, ενώ στο παρασκήνιο τεράστια σκάνδαλα εξελίσονταν -σκάνδαλα που δυστυχώς ενέπλεκαν και εθνικές στρατηγικές εκτός από προσωπικές πολιτικές ατζέντες.

Είθισται στις εποχές της παρακμής να αποκαλύπτεται η πραγματική ποιότητα και ο χαρακτήρας των ανθρώπων, των θεσμών και του πολιτισμού μιας κοινωνίας. Την απάντηση για το τι είδαμε και βλέπουμε στην Ελλάδα της παρακμής, την έχει ο καθένας ξεχωριστά στο μυαλό του, ο ίδιος. Δε χρειάζεται εγώ να προσθέσω τίποτα στον ατομικό και προσωπικό εφιάλτη του κάθε Έλληνα. Το πως βιώνουμε και επιβιώνουμε και προσπαθούμε να ελπίσουμε για το καλύτερο αύριο, είναι ο αγώνας μας ενάντια στη σήψη και τη λήθη, την ώρα που όσα ξέραμε έχουν ολότερα αναποδογυρίσει και το άσπρο γίνεται μαύρο. Όμως ακόμα και αυτός ο πόνος είναι πρόσκαιρος, και αυτό το μήνυμα έχω να στείλω σήμερα με τις ταπεινές αυτές γραμμές που συνθέτω στο πληκτρολόγιο. Ο πόνος και οι ωδίνες θα περάσουν, διότι θέλοντας και μη, κάτι καινούργιο θα έρθει να αντικαταστήσει τα όσα παρήλθαν.

Τι με κάνει αισιόδοξο? Το γεγονός ότι κόντρα στις προσπάθειες πολλών, αλλά και στα λεγόμενα ακόμα περισσότερων, η Ελλάδα δεν έχει χρεοκοπήσει, ούτε έχει καταρρεύσει. Είναι απόφαση της Ευρώπης, να μην αφήσουν την Ελλάδα να γίνει ο δούρειος ίππος που θα εκπορθήσει τη συνοχή της Ευρωζώνης, όπως πολλοί θέλησαν και θέλουν -άνθρωποι προερχόμενοι από όλες τις πολιτικές παρατάξεις του συνταγματικού τόξου. Αισιόδοξο με κάνει επίσης ο Αλέξης Τσίπρας ως πολιτικός. Έχει καταφέρει παρόλα τα ελαττώματα του και την πολιτική του προέλευση από ένα κόμμα ακραίων, φανατικών και μισαλλόδοξων παλαιοπασόκων και αλλοφρόνων ψευτοαριστερών επαναστατών της πλάκας, να κρατήσει ένα αρραγές κυβερνητικό μέτωπο προσηλωμένο στην πραγματωση των -έστω- προσωπικών του φιλοδοξιών. Αυτό εξυπηρετεί προς το παρόν την δημοφιλία του, άμεση συνάρτηση της οποίας είναι η δέσμευση του για λύση εντός Ευρώ και Ευρωζώνης.

Αισιόδοξο επίσης με κάνει το γεγονός ότι, παρότι επικρατεί μπάχαλο, θέλοντας και μη οδεύουμε σε μια ευρεία ανακατάταξη του κυβερνητικού σχηματισμού, που προσωπικά πιστεύω ότι θα εγκαινιάσει την εποχή της νέας κεντροαριστεράς με ηγέτη τον Τσίπρα. Οι ίδιοι μηχανισμοί σχηματίζουν σταδιακά και τη νέα κεντροδεξιά, ενώ σύντομα η Βουλή θα αποκαταστήσει την παλιά της μορφή και την αξιοπιστία της. Πράγματι, υπάρχουν παλινωδίες και υπαναχωρήσεις σε πολλές μεταρρυθμίσεις που ξεκίνησαν επί Γεωργίου Παπανδρέου. Πράγματι η Διαύγεια βάλλεται, ενώ ο Καλλικράτης ξηλώνεται. Η οικογενειοκρατία επέστρεψε φανερά, στις πρώτες 100 μέρες του ΣΥΡΙΖΑ με διορισμούς ημετέρων και συγγενών των κυβερνώντων. Πράγματι ζούμε μια εποχή νέου λαϊκισμού που αντλεί ιδέες και προέλευση από τις σκοτεινές εποχές σταλινικών καθεστώτων και κόκκινης προπαγάνδας. Όμως θεωρώ ότι αυτά είναι σπαραγμοί του τέλους, τον επίλογο που θα οριστικοποιηθεί με την τελική συμφωνία Ελλάδα και Ευρώπης μετά τον Μάϊο.

Όμως θα ήθελα να σταθώ σε ένα άλλο θέμα που κατα τη γνώμη μου είναι το σημαντικό. Ασχέτως των εξελίξεων που θα δούμε σύντομα να ξεδιπλώνονται μπροστά μας. Ασχέτως της ελπίδας που θα δικαιωθεί ή της απογοήτευσης που ενδεχομένως να επικρατήσει. Είναι κάποια πράγματα που πρέπει όλοι μας να κρατήσουμε και να θυμόμαστε: Η Ελλάδα απέτυχε, διότι απέτυχε το μοντέλο διακυβέρνησης που εφαρμόστηκε σε αυτή, μετά το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Το μοντέλο αυτό διακυβέρνησης, με ελάχιστες εξαιρέσεις, ήταν κρατικοκεντρικό. Δηλαδή καθ' εικόνα και ομοίωση των κυβερνήσεων του Ανατολικού Μπλόκ, όπου ένα κεντρικό σύστημα γραφειοκρατίας με την απαραίτητη εναλλαγή προσώπων και σχηματισμών (ηγέτες και κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία) ορίζει και διευθύνει κάθε κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα της χώρας.

Αυτό το σύστημα, όση ασφάλεια και να προσφέρει, όσο έλεγχο και να προσφέρει, όση εξουσία και να προσφέρει στους άρχοντες, είναι πλέον ξεπερασμένο και πεπερασμένο. Αυτό το σύστημα εξυπηρέτησε κάποιες αναγκαιότητες μεταπολεμικές, που είχαν περισσότερο να κάνουν με τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδος σε σχέση με τα Βαλκάνια και τον κομμουνιστικό κίνδυνο, δηλαδή τα συμφέροντα της Βρετανίας και της Αμερικής στην περιοχή. Αυτό το σύστημα όμως, δεν εξυπηρετούσε ήδη από τη δεκαετία του '70 τα συμφέροντα της Ελλάδας που δεν μπορούσε να αναπτυχθεί ως δυτικό κράτος, κάτω από τον σφιχτό εναγγαλισμό του κρατικού ελέγχου. Δυτικό κράτος και δυτική δημοκρατία σημαίνουν ελεύθερες οικονομίες και ανοικτές κοινωνίες. Κάτι που αποδεχτήκαμε κατ΄αρχήν, υπογράφοντας αλλεπάλληλες συνθήκες προσχώρησης στην ΕΟΚ αρχικά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση στη συνέχεια. Άλλωστε όποιος διαβάσει τις καταστατικές αρχές ίδρυσης της ΕΕ θα συνειδητοποιήσει πως όλες αυτές οι περίφημες "μεταρρυθμίσεις" που διαβάζουμε ότι πρέπει να γίνουν, είναι ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ για να μπορέσει κάποια χώρα να συμμετέχει ΙΣΟΤΙΜΑ στο χώρο του Ευρώ.

Τι πρέπει να γίνει λοιπόν? Πρέπει να παραδώσουμε τη χώρα "εις την Δύσιν" ή θα πρέπει η Ελλάδα "να ανήκει στους Έλληνες"? Η απάντηση είναι πολύ εύκολη. Οι Έλληνες θεμελίωσαν πρώτοι τον δυτικό πολιτισμό, άρα εξορισμού οι Έλληνες ανήκοντας στην Ελλάδα, ανήκουν και στη Δύση. Το ερώτημα όμως είναι διττό. Σε ποιά Ελλάδα θέλουμε να ανήκουμε? Στην Ελλάδα του Ανατολικού Μπλόκ, του φόβου της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, των κλειστών οριζόντων και της διεθνους απομόνωνσης? Ή σε μια Ελλάδα μέλος της Ευρωπαικής Ένωσης δηλαδή μέτοχο σε μια κοινωνία πολιτισμένων εθνών που ασπάζονται κοινές αρχές δημοκρατικής διακυβέρνησης και ανθρωπίνων δικαιωμάτων?

Έχω επανειλημμένως γράψει και το ξαναλέω. Η αλλαγή ανήκει στον Ελληνικό λαό. Δεν υπάρχουν αδιέξοδα όταν γνωρίζεις ποιός είναι ο δρόμος της προόδου και της αλήθειας. Μπορεί πρόσκαιρα να θολώνουν τα νερά κάποιες προτεραιότητες. Μπορεί πρόσκαιρα να αποπροσανατολιζόμαστε και να χάνουμε την κατεύθυνση μας. Όμως η πίστη και η θέληση του Ελληνικού λαού να συναντήσουν την πραγματική τους μοίρα, μια μοίρα αντάξια της ιστορίας και του πολιτισμού μας, μια μοίρα ΗΡΩΩΝ, θα επικρατήσουν στο τέλος και θα κόψουν τον "γόρδιο δεσμό" της περιόδου αυτής.

Μέχρι τότε, υπομονή και επιμονή. Η μάχη δίνεται καθημερινά σε κάθε μέτωπο.

Και όπως λένε και κάποιοι, "μετά το βαθύτερο σκοτάδι, ξημερώνει η φωτεινώτερη αυγή"

Καλημέρα μας

Δε φοβάμαι, διότι γνωρίζω την αλήθεια

Διαβάζω καθημερινά τον Στούπα -μεταξύ άλλων- γιατί έχει τεράστιο ενδιαφέρον να βλέπεις τον τρόπο σκέψης ανθρώπων αντιδιαμετρικά αντίθετων με τις δικές σου πεποιθήσεις. Μόνο έτσι μαθαίνεις. Διαφωνώντας. Ερχόμενος σε σύγκρουση.

Γράφει σήμερα λοιπόν ο Κώστας :

"Η στήλη αναφέρεται συχνά στο ιδιότυπο παρακράτος που έχει συστήσει το πελατειακό κομματικό κράτος της μεταπολίτευσης. Ένα παρακράτος εκβιασμών, διαφθοράς, φόβου και τρόμου που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από το παρακράτος της Χούντας και της μεταπολεμικής δεξιάς. Οι της ένδον του συστήματος εκβιάζουν, εκμεταλλεύονται  και τρομοκρατούν τους έξω από αυτό."


Το πρόβλημα με όλους τους νεοφιλελεύθερους αρθρογράφους, που νομίζουν ότι βρίσκονται σε μια άλλη χώρα, σε ένα άλλο πολιτισμικό περιβάλλον, είναι η μονόπαντη και μονοσήμαντη αντίληψη τους για τη μεταπολίτευση. Δηλαδή βρίζουν τον Αντρέα και τον δείχνουν ως υπαίτιο της χρεοκοπίας της χώρας μας. Δείχνουν το ΠΑΣΟΚ ως πρωταγωνιστή της διαφθοράς που οδήγησε σε σήψη και εκ των έσω κατάρρευση του κράτους. Αποδοκιμάζουν το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό, ως συστήματα ανακόλουθα με τις σύγχρονες ανοιχτές οικονομίες, προτάσσοντας τα οφέλη του καπιταλισμού. Που πράγματι έδειξε οφέλη σε άλλες χώρες, σε άλλα μοντέλα οικονομίας. Εκεί που πράγματι είχε (μέχρι χτες) πετύχει το μοντέλο.


Αυτό είναι το "κολπο" των αρθρογράφων της δεξιάς. Η επιλεκτική ανάγνωση της ιστορίας.Οι παραπομπές στα βολικά σημεία. Στις βολικές αιτιάσεις. Που εστιάζουν στα οφέλη ενός καπιταλιστικού συστήματος, που ποτέ δεν εφαρμόστηκε στην Ελλάδα. Όπως ποτέ δεν εφαρμόστηκε στην Ελλάδα ένα αμιγώς σοσιαλιστικό σύστημα. Προϋπόθεση για το σοσιαλισμό, ακόμα και τη δημοκρατία της αγοράς, είναι η οικονομική ευρωστία. Δηλαδή οι πλεονασματικές εξαγωγές. Η λεγόμενη "εξωστρέφεια" της οικονομίας. Με άλλα λόγια να έχεις περίσσευμα πλούτου, ώστε να χρηματοδοτήσεις το κοινωνικό σου κράτος. Όπως στις Σκανδιναβικές χώρες.


Η άποψη μου, όπως την έχω καταγράψει επανειλλημένως σε αυτό το χώρο είναι ξεκάθαρη:
Το ιδιότυπο παρακράτος στο οποίο αναφέρεται ο Κώστας Στούπας (Ένα παρακράτος εκβιασμών, διαφθοράς, φόβου και τρόμου στο οποίο όσοι βρίσκονται  εντός του συστήματος εκβιάζουν, εκμεταλλεύονται  και τρομοκρατούν τους έξω από αυτό) έχει τα θεμέλια του, στις απαρχές του Ελληνικού κράτους, έτσι όπως επανιδρύθηκε, μετά την -ξενόφερτα υποκινούμενη και συγκυριακά επιτυχημένη- επανάσταση του 1821.

Το ιδιότυπο αυτό παρακράτος, που ο Παπανδρέου στα βιβλία του (αλλά και άλλοι οικονομολόγοι, πολιτικοί και αναλυτές της πολιτικής οικονομίας με προεξέχοντα το Μάρξ) έχει ονομάσει "γραφειοκρατία", ήταν, είναι και θα είναι η πραγματική εξουσία στην Ελλάδα. Διαχρονικά. Δίχως να χάσει απολύτως κανένα ουσιώδες στοιχείο της, ανά τα χρόνια.

Το ιδιότυπο αυτό παρακράτος, δε συστάθηκε στη μεταπολίτευση κύριε Στούπα. Υπήρχε πρίν από τη μεταπολίτευση. Υπάρχει και σήμερα. Θα υπάρχει και αύριο. Μετά τα Μνημόνια και τις "μεταρρυθμίσεις". Θα υπάρχει για πολλά χρόνια ακόμα, μέχρις ώτου ενσωματωθεί η δυτική κουλτούρα στην Ελληνική και ταυτιστούν στα αιτήματα τους. Όταν θα πάψει ο Έλληνας να βρίζει τους ξένους ως υπαίτιους για το κατάντημα του, δίχως να κάνει αυτοκριτική. Όταν δηλαδή αναλάβει στα σοβαρά, την ευθύνη για τον εαυτό του.

Το ιδιότυπο αυτό παρακράτος, μεταβάλλει απλά τη "βιτρίνα" που παρουσιάζει στην κοινωνία. Το περιτύλιγμα που προσφέρει προς κατανάλωση. Που άλλοτε είναι το τάδε πολιτικό κόμμα και άλλοτε το δείνα. Που ανάλογα τις περιστάσεις προσαρμόζεται κατάλληλα, είτε διασταλτικά, είτε συσταλτικά, ώστε να επιβιώσει. Που είναι Χαμαιλέων και Λεβιάθαν μαζί. Που άλλοτε επιτίθεται και άλλοτε αμύνεται. Δείτε το Μνημόνιο. Το παρακράτος δέχτηκε απανωτά χτυπήματα και αντιστέκεται λυσσαλέα. Κερδίζει χρόνο και ανατροφοδοτείται. Αναδιπλώνεται για να επιτεθεί, όταν οι συνθήκες θα είναι κατάλληλες.

Η βιτρίνα αλλάζει, το παρακράτος όχι. Ας το καταλάβουμε επιτέλους

Όλοι οι λαοί του νότου, ανέπτυξαν τέτοια συστήματα επιβίωσης (παρακράτος, παραοικονομία, παραπαιδεία, παραφιλολογία, παρασκήνια κλπ) όταν βρέθηκαν υπό κατοχή/έλεγχο/ξένη εξουσία για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Υπό διωγμό. Στην Ιταλία το χαρακτηριστικότερο παρακράτος ονομάστηκε Μαφία. Σε άλλες χώρες Κόμμα. Σε άλλες πάλι, περιορίστηκε στην έννοια που ανέφερα παραπάνω με τη λέξη Γραφειοκρατία. Ακόμα και οι λέξεις, οι έννοιες, προσαρμόζονται ανάλογα με το μέγεθος, τη διείσδυση και τα αποτελέσματα της δράσης κάθε παρα-εξουσιαστικού μορφώματος. Η Μαφία "συμμορφώνει" με τη βία, το Κόμμα καθοδηγεί/χειραγωγεί τη θέληση σου, η Γραφειοκρατία ελέγχει ασφυκτικά την καθημερινότητα σου. Η διαπλοκή αυτό ακριβώς το πράγμα περιγράφει. Τον υπόγειο παράλληλο κόσμο που περνά απαρατήρητος "κινώντας τα νήματα".

Κοινός τόπος όλων των υπόγειων παρακρατικών μηχανισμών, η προβολή της αυταπάτης της ελευθερίας και της αυτοδιάθεσης, κομμένη και ραμμένη στα δικά σου μέτρα. Στις αναγκαιότητες των καιρών. Που άλλοτε είναι "ώριμες δημοκρατίες" και άλλοτε "χρειάζονται χειρουργείο για να γλιτώσουν τη σήψη τους". Που μια χρειάζονται "μεταρρυθμίσεις και σοσιαλισμό" και την άλλη "επιστροφή στις εθνικές μας ρίζες και αυταρχική δεξιά".

Είναι το ίδιο πράγμα. Και είναι το ίδιο πράγμα διότι τελικά παράγεται το ίδιο αποτέλεσμα. Ένας ατέρμονας κύκλος κρίσεων σε κάθε επίπεδο. Κυρίως κρίσεων που έχουν να κάνουν με την ίδια την ταυτότητα ενός λαού. Κρίσεων θεμελιακών, συστημικών, αυτοπροσδιορισμού και ετεροπροσδιορισμού. Κρίσεων προσανατολισμού και αυτογνωσίας. Που σε ένα απτό επίπεδο μεταφράζονται ως "έλλειμμα", "χρέος", "αδιέξοδο", "χρεοκοπία", γιατί ποτέ τελικά το παρακράτος δεν σε αφήνει ανεπηρρέαστο, ελεύθερο από τη δική του βούληση, τα δικά του μικρο-συμφέροντα.

Η πηγή εξουσίας του παρακράτους είναι η εξής μια. Η άγνοια σου. Η άγνοια μας. Το χαμηλό επίπεδο παιδείας και αντίληψης του περιβάλλοντος γύρω μας. Η αδυναμία ερμηνείας των φαινομένων της σημερινής πραγματικότητας. Η αδυναμία εμβάθυνσης και σύνθεσης διαφορετικών ερεθισμάτων. Με λίγα λόγια το παρακράτος είναι που επιθυμεί το σκοτάδι στα μυαλά και τις ψυχές μας. Δεν είναι οι αριστερο-δεξιές ακραίες μαριονέτες που κανιβαλίζουν το δημόσιο χώρο για να πάρουν ψήφους. Για να κερδίσουν "διαφημιστικό χρόνο" στις πωλήσεις των ΜΜΕ. Αυτοί είναι οι εκτελεστικοί βραχίονες. Οι μεσάζοντες. Οι διαμεσολαβητές, που παίρνουν προμήθεια διάφορα ανταλλάγματα.

Αυτή είναι η αλήθεια και ας την κοιτάξουμε κατάματα. Αυτή είναι η πραγματικότητα

Γι' αυτό το λόγο από τα μέτρα πλήττονται όσοι δε μετέχουν της σφαίρας επιρροής του παρακράτους. Τιμωρούμαστε παραδειγματικά. Μας εξοντώνουν με φόρους, με νέα μέτρα, με χαράτσια, με δηλώσεις υποτέλειας που έχουν τη μορφή του Βενιζέλου, του Σαμαρά. Του κάθε σαλτιμπάγκου που ούτως η άλλως δεν έχει τη δύναμη της ανατροπής.

Τη δύναμη της ανατροπής την έχει μόνο ο ίδιος ο λαός. Ένας λαός όμως απελευθερωμένος από τον πνευματικό ζυγό, πεφωτισμένος και χειραφετημένος. Ένας λαός με δύναμη που πηγάζει από την επιβολή της θέλησης του πάνω στο φόβο.

Όταν γνωρίζω την αλήθεια, δε φοβάμαι. Διότι η αλήθεια δε με βλάπτει, αντίθετα με ωφελεί, μου ανοίγει τα μάτια. Με κάνει καλύτερο. Με κάνει ηθικότερο. Με κάνει αρωγό, συνεργάτη και αλληλέγγυο της κοινωνίας. Με κάνει να αγαπώ το συνάνθρωπο, όχι να τον ανταγωνίζομαι.

Όταν γνωρίζω την αλήθεια, γνωρίζω τον εαυτό μου.

Μη φοβάστε. Θα νικήσουμε. Έστω κι αν τώρα, φαίνεται πως το παιχνίδι είναι χαμένο.

Ζώντας με το παρελθόν

Κάθησα χτες αποκαμωμένος από τη δουλειά, να χαζέψω στην τηλεόραση. Ειδήσεις, εικόνες και διαφημίσεις ξεκίνησαν το χορό τους μπροστά στα μάτια μου. Το ψυχοπλάκωμα άρχισε να διαστρωματώνεται σαν κρέμα σαντιγύ και η πίκρα να φτιάχνει φλούδες-φλούδες τη γέμιση μιας σουρεάλ τούρτας "ψυχαγωγίας"

Πικράθηκα. Στη στιγμή μια εικόνα παρακμής σχηματίστηκε στο κεφάλι μου. Μια εικόνα παρακμής χωρίς παρακμή, αλλά χωρίς ζωή, χωρίς παρόν και δίχως μέλλον. Βγαλμένη από ένα παρελθόν που με δάκρυα αποχαιρετήσαμε εδώ και πολλά χρόνια. Νομίζοντας ότι πάμε μπροστά. Ότι προοδεύουμε. Ότι αλλάζουμε. Έτσι γενικώς

Και όμως. Ίσως γιατί δεν έχει μείνει κάτι άλλο, λιβανίζουμε και προσκυνάμε σαν τον επιτάφιο του Πάσχα, το ένδοξο μας παρελθόν. Μιλάμε και θαυμάζουμε τα επιτεύγματα των Αρχαίων Ελλήνων, ασχέτως του αν βρισκόμαστε 2500 χρόνια μετά. Ξεσπαθώνουμε για το Βυζάντιο και τους Παλαιολόγους, λες και τους είδαμε να κόβουν βόλτες στη γειτονιά. Δακρύζουμε για τον Μακρυγιάννη, τον Κολοκοτρώνη, τον Καποδίστρια, τον Τρικούπη, το Βενιζέλο (μουτζώνοντας τη Βουλή) λες και θα ανέβουν στο βήμα να νομοθετήσουν Όμως οι Αρχαίοι και οι ήρωες του παρελθόντος έχουν κάθε δικαίωμα να είναι πρότυπα, γιατί έστω κι αν δεν τους γουστάρεις, έχουν περάσει τόσα χρόνια, που ότι και να πείς, δεν αποδεικνύεται. Βρίσκονται στην προθήκη με τα τρόπαια.

Και τα τρόπαια -έστω τα δανεικά- είναι παντοτινά. Και αναλλοίωτα στο υποσυνείδητο ενός φετιχιστή λαού όπως οι Έλληνες. Που ζουν με τους μύθους τους και το 12άθεο στη νιρβάνα του Ολύμπου--κι άσε τον κόσμο της Μέρκελ να καίγεται, ναούμε...

Να αποδώσεις τιμές στο Νίκο Γκάλη μετά από 30 χρόνια? Ποτέ δεν είναι αργά!! Και σύσσωμη η αθλητική δημοσιογραφία να χειροκροτά για τα μπασκετικά μάρμαρα του παρθενώνα--μάλιστα, πολύ ωραία, άψογα. Κι ας σκέφτομαι πως μετά το Γκάλη δε συνέβη τίποτα. Δε βγήκε άλλος Γκάλης.

Ένα παράδειγμα λέω. Στην τελική ο θριαμβευτής Ολυμπιακός πήγε επίσκεψη στον Πρόεδρο και του έδωσαν και φανέλα. Αναρρίγησε το γάβρικο ελληνικό έθνος του λεβέντη Πειραιά και τηλεμεταφερθήκαμε στο 2004, που η Ελλάς ανέβηκε στο θρόνο της πρωταθλήτριας ποδοσφαίρου. Άλλη μια ανάμνηση ήρθε με σάρκα και οστά στο τραπέζι μας, να την κοιτάξουμε και να νιώσουμε υπερήφανοι. Η μήπως να θυμόμαστε ότι λίγα χρόνια πριν ήμασταν βασιλιάδες ενώ σήμερα οι επαίτες και οι ξεφτίλες της Ευρώπης?

Μετά έπαιξαν μια άλλη είδηση. Στο γήπεδο μπάντμιντον σύσσωμη η πνευματική και πολιτική ηγεσία του τόπου, απότισε φόρο τιμής και αφοσίωσης στον λατρεμένο Μίκη. Όχι--το ρολόι δεν έδειχνε 1973, αλλά 2013--δεν έκανα λάθος εγώ. 40 χρόνια μετά, η Ελλάδα ακούει Μίκη, δεν έχουμε κάτι καλύτερο να δείξουμε, κάτι ομορφότερο και πιο σοφιστικέ. Από το μαυροφορεμένο συνθέτη να διευθύνει στα γήπεδα της μεταπολίτευσης και τη Φαραντούρη με πάθος να ερμηνεύει. Η μπορεί και να έχουμε αλλά δε θέλουμε βρε αδερφέ. Το παρελθόν μας είναι ένδοξο και πάνω απ όλα ότι και να πείς δεν αποδεικνύεται. Ούτε αρνητικό, ούτε θετικό. Ποιός είσαι εσύ που θα ρωτήσεις?

Εμφανίστηκε και ένας καλλιτέχνης κάποιος Λεμπεσόπουλος, που ελέω Μίκη, είχε τυλιγμένο ένα κόκκινο παλαιστινιακό φουλάρι στο λαιμό. Αριστερός της πρόζας. Ανατρίχιασε ο Μάρξ και ο Μπαντιού μέσα μου. Εξεγέρθη ο Γκράμσι. Που να γινόταν συναυλία και για την εγγύση του σύντροφου Φωτόπουλου της ΔΕΗ. Μπορεί να τραγουδούσε και ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου και να γεμίζαμε με κόκκινο-κίτρινο-πορτοκαλί, πράσινο μπλε και ροζ μαζί, που τραγουδάει ο γιός μου. Ευτυχώς όμως γλιτώσαμε από το Βασίλη (όχι όμως από τον Πάριο, το Νταλάρα και την Αλεξίου)

Ακολούθησαν διαφημίσεις. Σε κάποια μεγάλη εφημερίδα της Αθήνας θα διανεμηθούν το σαββατοκύριακο ως μπόνους κάποιες εκδόσεις αρχαιοελληνικής γραμματείας που έχει επιμεληθεί ο Φάνης Κακριδής. Κάτι μου θύμισε το όνομα και ψάχνοντας στο σκληρό μου δίσκο (πάνω ακριβώς από το δεξί μου φρύδι, 5 πόντους μέσα βρίσκεται) συνειδητοποίησα ότι ο κύριος Φάνης γεννηθείς το 1933, είχε μεταφράσει την Ιλιάδα των μαθητικών μου χρόνων. Το σχολικό βιβλίο. Και λέω αυθόρμητα ρε παιδί μου "μα καλά, τόσοι επιστήμονες στην Ελλάδα, πάλι του Κακριδή επιμέλεια θα εκδόσουν? κάποια νεότερη προσέγγιση δεν έχουμε?". Αλλά οι νέοι επιστήμονες στην Ελλάδα είτε περιμένουν τον ΑΣΕΠ κάνοντας φροντιστήρια, είτε ξενιτεύονται. Το παρελθόν ορίζει κι αυτωνόνε τη μοίρα. Τι να κάνουμε?

Έτσι κι εγώ, στο πνεύμα της εποχής, και αφού η τηλεόραση δεν είχε κάτι καλύτερο να παίξει, έστειλα την Κλαίρη και το Γιωργάκη για ύπνο, έβγαλα τα dvd με το Miami Vice του 1984 και με δυο μαξιλάρια ακόμα αγκαλιά αφέθηκα στο χωροχρόνο.

Κοίτα να δεις, που όλα μια ιδέα είναι αδερφέ μου...........τι χτές---τι σήμερα--τι αύριο

Στη λατρεμένη μας πατρίδα, το μοναστήρι να είναι καλά, και τα υπόλοιπα τα βρίσκουμε. Αργά ή γρήγορα............