Sunday, November 14, 2010

Βασικές γνώσεις για τη χρεοκοπία και την κρίση Part 3

(Συνέχεια από το δεύτερο μέρος)

Τα χρόνια περνούν, και το κράτος, παρότι αντλεί χρήμα μέσω της φορολογίας αλλά και μέσω της έκδοσης και διάθεσης κρατικών ομολόγων (που αλλιώς μπορούμε να ονομάσουμε κρατικό δανεισμό) πάλι δε μπορεί να καλύψει τα ολοένα και διογκούμενα δημόσια ελλείμματα, που είδαμε νωρίτερα ότι συσσωρεύονται ανά τα έτη και δημιουργούν το δημόσιο χρέος.
Δε μπορεί να τα καλύψει το κράτος, γιατί το πολιτικό κατεστημένο,το χρησιμοποιεί για κομματικά οφέλη.
Το χρησιμοποιεί για να καλύπτει (εκτός από τις βασικές λειτουργικές του δαπάνες), και άλλες, ιδιοτελείς δαπάνες μη απαραίτητες.
Το χρησιμοποιεί για να εξυπηρετήσει ψηφοφόρους και πρόσκαιρες καταστάσεις. Θέματα γνωστά.
Στο μεταξύ όμως, οι πολίτες που αντιλαμβάνονται ότι κάτι δεν πάει καλά, δεν εμπιστεύονται το ήδη χρεοκοπημένο κράτος.
 Έχουν καταλάβει ότι ένα κράτος που δε μπορεί να πληρώσει τα έξοδα του, είναι ήδη χρεοκοπημένο από παλιά.
Και έτσι, δεν το εμπιστεύονται ως αξιόπιστο και δεν θέλουν να αγοράζουν κρατικά ομόλογα.
Δηλαδή δε θέλουν να δανείζουν στο κράτος τα λεφτά τους, γιατί φοβούνται ότι δεν θα τα πάρουν πίσω. Φυσικά, οι πολίτες συνεχίζουν να πληρώνουν φόρους εισοδήματος και κατανάλωσης.
Μην ξεχνιόμαστε. Η εμπιστοσύνη τους όμως, απέναντι στο δημόσιο, έχει κλονιστεί.
Εδώ καταλαβαίνουμε και το λόγο της φοροδιαφυγής. Έναν από τους λόγους δηλαδή
Το δημόσιο χρέος μεγαλώνει, και οι πολίτες δε μας δανείζουν λεφτά. Που θα τα βρούμε?

Σκεφτόμαστε να πουλήσουμε τα κρατικά μας ομόλογα (δηλαδή να ζητήσουμε δανεικά) από τους ξένους.
Να πουλήσουμε στις ξένες τράπεζες τα ομόλογα μας, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι είναι εταίροι μας και μας έχουν εμπιστοσύνη λόγω Ε.Ε.
Και επιπροσθέτως, επειδή εμείς είμαστε πολύ έξυπνοι, τους έχουμε παραμυθιάσει με διάφορες μεθόδους, σχετικά με τα πραγματικά μεγέθη της οικονομίας μας.
Σημείωση:  Για να βρίσκεται ένα κράτος μέσα στην Ευρωζώνη, πρέπει απαραίτητα να έχει δημόσιο χρέος το πολύ 60% του ΑΕΠ του και ετήσιο δημόσιο έλλειμμα όχι μεγαλύτερο του 3% του ΑΕΠ
Οι ξένοι τραπεζίτες, και κατ΄ επέκταση οι ξένοι άνθρωποι που αγοράζουν όπως κι εμείς, αμοιβαία κεφάλαια και άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα που "κρύβουν" ομόλογα από πίσω, αγοράζουν πολλά κρατικά ομόλογα. Μας δανείζουν πολλά λεφτά.
Με τα λεφτά αυτά, εμείς καλύπτουμε κάποια χρέη και υποχρεώσεις για μια περίοδο, αλλά τα ελλείμματα δε σταματούν.
Δε σταματούν γιατί αφενός δε θέλουμε να κακοκαρδίσουμε τους ψηφοφόρους μας, αφετέρου γιατί το ΑΕΠ της χώρας μας δεν αυξάνεται σημαντικά, και τέλος γιατί κανένας δε θέλει να ασχοληθεί με τέτοια πράγματα εφόσον μπορεί να δανειστεί εύκολα και να κάνει τη δουλειά του.
Να κουκουλώσει δηλαδή τις καταστάσεις
Σε απλά ελληνικά, το δημόσιο αυτό που κάνει είναι να δανείζεται για να καλύψει παλιά δάνεια.
Και να δανείζεται ξανά, για να καλύψει τα προηγούμενα. Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, που ένα νοικοκυριό, ξοδεύει παραπάνω απ όσο μπορεί, και για να καλύψει τα χρέη του βγάζει μια πιστωτική κάρτα.
Και όταν δε μπορεί να καλύψει την πρώτη πιστωτική κάρτα βγάζει και μια δεύτερη. Και μια τρίτη, και ούτω καθεξής....
Κάποια στιγμή οι ξένοι μας παίρνουν χαμπάρι.
Καταλαβαίνουν ότι δεν είμαστε αξιόπιστοι και ότι τους κοροϊδεύουμε. Τότε σταματούν να αγοράζουν τα ομόλογα μας, που εμείς όμως, ποτέ δε σταματάμε να εκδίδουμε, γιατί έχουμε συνέχεια ανάγκες να καλύπτουμε τα έξοδα του δημοσίου μας τομέα.
Η κάμψη της εμπιστοσύνης των ξένων αποτυπώνεται με την άνοδο των spreads.
Τι είναι spread? Είναι η διαφορά αξίας μεταξύ δύο ομολόγων. Ενός Α και ενός Β.
Το Α είναι το Γερμανικό ομόλογο, που σήμερα είναι το πιο αξιόπιστο και ασφαλές επενδυτικό προϊόν. Αυτό συμβαίνει όπως είναι αντιληπτό, γιατί η Γερμανία είναι η πιο δυνατή χώρα στην Ευρώπη.
Το Β είναι το Ελληνικό ομόλογο, που σήμερα είναι ένα κωλόχαρτο, γιατί η Ελλάδα είναι μπανανία.
Όσο χειρότερη γνώμη έχουν οι ξένοι επενδυτές για εμάς, δηλαδή όσο λιγότερο μας εμπιστεύονται, τόσο μεγαλώνει η απόσταση μεταξύ της αξίας του Α (που θεωρείται η βάση της σύγκρισης για όλα τα ομόλογα μιας και είναι το καλύτερο) και της αξίας του Β.
Αυτό σημαίνει ότι αν κάποιος θέλει να μας δανείσει, θα μας δανείσει με πολύ μεγάλο επιτόκιο (δηλαδή πολύ ακριβά), γιατί ξέρει ότι δε θα πάρει τα λεφτά του πίσω, ούτε εύκολα, ούτε γρήγορα.
Και αυτό το καταλαβαίνει, όσο μεγαλύτερο είναι το spread.
Δηλαδή όσο μακρύτερα (σε εμπιστοσύνη) βρίσκεται το ομόλογο μας (και άρα η αξιοπιστία του εκδότη του-Ελληνικού κράτους) από το καλύτερο ομόλογο της Ευρώπης (το Γερμανικό).
Μας τελείωσε και η εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων, αλλά εμείς συνεχίζουμε να έχουμε ανάγκη τα δανεικά!
Παρότι τα χρόνια έχουν περάσει, οι κυβερνήσεις δεν αποδεικνύονται καλοί νοικοκύρηδες και το δημόσιο έχει γίνει ένα τεράστιο μέγεθος με πολλά προβλήματα.
Η παραγωγή της χώρας μας δε μεγαλώνει, αλλά τα έξοδα τρέχουν.
Έσοδα έχουμε από τη φορολογία, αλλά και αυτή έφτασε στα όρια της γιατί ο κόσμος δεν αντέχει πια. Δανεικά από τους Έλληνες δε μπορούμε να πάρουμε άλλα. Δανεικά από τους Ευρωπαίους, πάλι δε μπορούμε να πάρουμε. Τι απομένει να κάνουμε?

(Συνεχίζεται στο 4ο μέρος)

No comments: