Οι τεχνικές προπαγάνδας των κυβερνήσεων

Από την ιστοσελίδα "Εναλλακτική Δράση", εδώ: Οι τεχνικές προπαγάνδας των κυβερνήσεων

Αναδημοσιεύω αυτούσιο το κείμενο, για προφανείς λόγους. Τροφή για σκέψη, σχολιασμός δικός μου

Ad hominem: Επίθεση στον άνθρωπο και όχι στα επιχειρήματά του. Παράδειγμα: Είναι Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός, αριστερός, δεξιός, κοντός, ψηλός, έξυπνος, κουτός, είναι ομοφυλόφιλος, είναι αλβανός, είναι φτωχός, είναι δικός τους, είναι μέλος στο τάδε βίντεο κλάμπ κλπ με λίγα λόγια είναι η προσωπική επίθεση.

Ad nauseam: Επανάληψη του ίδιου επιχειρήματος (“μέχρι ναυτίας”) σε μορφή σλόγκαν μέχρι να γίνει πιστευτό. Λειτουργεί καλύτερα οτάν τα μέσα ενημέρωσης είναι περιορισμένα και ελεγχόμενα. Η περίφημη Γκαιμπελική προπαγάνδα. "Πες πες, στο τέλος, όλο και κάτι θα μείνει". Παραδείγματα: Success Story, Λεφτά Υπάρχουν, Αλλαγή, Εδώ και τώρα εκλογές, Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο κλπ

Επίκληση αυθεντιών: Όταν διάφοροι “ειδικοί” υποστηρίζουν αυτό που η προπαγάνδα θέλει να αποδείξει ως την μόνη αλήθεια. Η κατεξοχήν μέθοδος των τηλεπαραθύρων και της τηλεοπτικής προπαγάνδας των "'έγκριτων δημοσιογράφων". Στο τηλεπαράθυρο εμφανίζονται ειδήμονες που τάχα μου αποδεικνύουν με επιχειρηματα οτιδήποτε συζητείται. Σε ζωντανή μετάδοση. Σε άλλες περιπτώσεις η αυθεντία μπορεί να είναι πολιτική ή θρησκευτική. Παραδείγματα. Ο Χριστός είναι υπαρκτό πρόσωπο, το λένε τα ευαγγέλια. Ο καπιταλισμός είναι κακό πράγμα, το απέδειξε ο Μάρξ. Ο άνθρωπος προήλθε από τον πίθηκο, το είπε ο Δαρβίνος κλπ

Χρήση φόβου: Εδραίωση αισθημάτων αγωνίας και πανικού στον γενικό πληθυσμό συνήθως με την επίκληση ενός ανώτερου εξωτερικού μεγάλου κινδύνου. Αν δεν κάνουμε αυτά που -δήθεν- μας λέει η Τροϊκά, δηλαδή να σας πηδήξουμε χωρίς αναισθητικό μέχρι να πεθάνετε, δεν θα πάρουμε την επόμενη δόση και θα πεινάσετε. Ο ιός του δυτικού Νείλου επιτίθεται στους Έλληνες μέσα από τα τσιμπήματα κουνουπιών, επειδή δεν είχαμε λεφτά να ψεκάσουμε. Τρέξτε να εμβολιαστείτε γιατί αν δεν το κάνετε θα πεθάνετε από....(όνομα ασθένειας). Οι Τούρκοι παραβίασαν τον εναέριο χώρο μας 40 φορές σήμερα. Και πολλά άλλα

Χρήση στερεότυπων και προκαταλήψεων: Εκμετάλλευση προκαταλήψεων του κοινού- στόχου για επίταση των φόβων και αντιπαθειών τους συνήθως με χρήση αναπόδεικτων συσχετισμών. π.χ. ΌΛΟΙ οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι τεμπέληδες, ΟΛΟΙ οι μετανάστες είναι παράνομοι.Όλοι οι Έλληνες είναι διεφθαρμένοι, λαμόγια, αμόρφωτοι και "μαζί τα φάγαμε". Όλοι οι άνθρωποι θα πάνε στην Κόλαση αν δεν πιστέψουν στο Χριστό. Όλοι οι άντρες/γυναίκες, είναι μαλάκες/πουτάνες. Όλοι θέλουν το κακό μας

Πολύ Μεγάλα Ψέματα: Το ψέμα είναι τόσο μεγάλο και παράλογο ώστε αυτός που το ακούει να συμπεράνει ότι αποκλείται να λέγεται ένα τόσο μεγάλο ψέμα σε όλο τον κόσμο τόσο ξεδιάντροπα, ώστε τελικά να το πιστέψει. Η δημοκρατία είναι το καλύτερο σύστημα διακυβέρνησης. Η θρησκεία διδάσκει την αγάπη. Το σχολείο παράγει χρήσιμους ανθρώπους. Οι νόμοι φτιάχτηκαν από το λαό για το λαό. Οι εκλογές είναι γνήσια λαϊκή έκφραση. Η Ελλάδα χρεοκόπησε επειδή ζούσε με δανεικά. Το κρυφό σχολειό. Και πολλά άλλα

Μονόδρομος: Αφού όλοι το κάνουν, κάντο κι εσύ ως την μόνη δυνατή πιθανότητα επιτυχίας (χρήση ψυχολογίας της μάζας). Η ανάπτυξη είναι μονόδρομος. Εντός ευρώ είναι μονόδρομος. Το τάδε σύστημα είναι μονόδρομος. Η τάδε νοοτροπία είναι μονόδρομος.

Άσπρο-Μαύρο: “Αν δεν είσαι μαζί μας, είσαι εχθρός μας”. Η εμείς ή αυτοί. Θεωρία των δύο άκρων. Δύο πόλοι. Δικομματικό σύστημα. Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός. Αθήνα-Θεσσαλονίκη. Έλληνες-μετανάστες. Καλό-Κακό. Ηθικό-Νόμιμο. Βορράς-Νότος. Και πολλά άλλα.

Ο Απλός Άνθρωπος: Η θέση της προπαγάνδας παρουσιάζεται ως η θέση του απλού ανθρώπου ώστε ο τελευταίος να νιώσει ασφάλεια και να ταυτιστεί με αυτήν.Εντάσσεται στην κατηγορία "Μεγάλα Ψέματα", καθότι η έννοια του "απλού ανθρώπου" δεν υπήρξε ποτέ από καμμία σκοπιά. Συνήθως αυτή η μέθοδος έχει νόημα συγκριτικά. Δηλαδή λες "αφού ο μαλάκας μπόρεσε, άρα μπορείς κι εσύ". Πάντοτε συγκρίνοντας με τον πάτο, όχι με την κορυφή της κατάστασης. Τόσο απλά

Δαιμονοποίηση της Αντίθετης Άποψης: Οι έχοντες άλλη άποψη εμφανίζονται ως τρελοί ή κακοί. Οποιος λέει ότι ο Χριστός δεν υπάρχει, είναι πράκτορας των εβραιομασόνων και του σιωνισμού. Εδώ εντάσσονται και οι θεωρίες συνομωσίας. Είναι υποσύστημα της παραπάνω κατηγορίας "η εμείς ή εσείς".

Παραπληροφόρηση: Παραποίηση Στοιχείων, Μοντάζ Φωτογραφιών, Μοντάζ Ομιλιών και Δηλώσεων, Τεχνητό κλίμα ευφορίας: Επιβραβεύσεις από ξένες εξουσίες κλπ.Πολιτικές ομιλίες δια χειρός Τάσου Μπιρσίμ και μεταγενέστερων, επεισόδια και κάλυψη τους από τα μέσα, φώτοσοπ καλλιτεχνών και πολιτικών, μεγαλοπρεπείς συνεντεύξεις σε "'εγκριτα περιοδικά και δημοσιογράφους", δηλώσεις και διαγγέλματα από τηλεόρασης, δηλώσεις στήριξης "από ξένους ηγέτες". Η δολοφονία του Κένεντι. Η 11η Σεπτεμβρίου. Το Χόλλυγουντ ως όργανο εξωτερικής πολιτικής. Όλα όσα βλέπουμε αυτές τις μέρες. Εντάσσεται στην προπαγάνδα των μαζών.

Αποκοπή Φράσεων: Επιλεκτική χρήση φράσεων του αντιπάλου για την αλλοίωση του νοήματος και της πρόθεσης τους. Λογοπαίγνια. Σλόγκαν. Αντιστροφή νοήματος. "Πίστευε και μη, ερεύνα". Και πολλά άλλα καθημερινά. Η πλάκα της συγκεκριμένης μεθόδου πάντως βρίσκεται στους τσακωμούς των ζευγαριών. Εκεί γίνεται το έλα να δεις.

Ύψωμα Σημαίας: Επίκληση πατριωτισμού ακόμη και για ενέργειες τελείως παράλογες ή άσχετες με την έννοια του πατριωτισμού. Το μεγάλο ταμπού της Ελλάδας. Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια. Η καλλιέργεια ψεύτικων προσδοκιών εις το όνομα του εθνικού συμφέροντος. Η ταύτιση της σημαίας με την πατρίδα και το συναίσθημα απέναντι στα Ελληνοχριστιανικά πρότυπα που διδάσκονται εξαντλητικά στη χώρα μας. Τι σημαία, τι καμπάνα, η Ελλάδα μια μπανάνα.

Αστραφτερές Γενικεύσεις: Όμορφα λόγια με κενό ουσίας και περιεχομένου. Τα λόγια των πολιτικών. Όσο πιο γενικά, τόσο μεγαλύτερα τα ψέματα. Πρωτοστάτης και πρωτεργάτης της κατηγορίας, ο ΠΑΣΟΚικός λαϊκισμός. Τα ίδια και στο ποδόσφαιρο.

Μισή Αλήθεια: Απόκρυψη της πλήρους εικόνας, π.χ. ποσοστιαία μείωση ελλείμματος χωρίς παράλληλη αναφορά στην ανεργία ή στο χρέος. Το κλασσικό τρίκ της δημιουργικής λογιστικής και των οικονομολόγων. Η αντιστροφή της πραγματικότητας. Το μισοάδειο ή μισογεματο ποτήρι, με όπλο την "αυθεντία" προσώπων και πραγμάτων που δεν κατανοούμε επακριβώς αλλά φαίνονται "πειστικά"

Επιτηδευμένες Γενικότητες: Χρήση ασαφών στόχων ώστε να αποφευχθεί η ευθύνη σε περίπτωση αθέτησης. Αναλύθηκε στις αστραφτερές γενικεύσεις. "Θέλουμε ανάπτυξη για τον τόπο". Οι θυσίες του Ελληνικού λαού δεν θα πάνε χαμένες. Η ομάδα έτρεξε πολύ στο Β ημίχρονο. Η Ευρώπη πρέπει να κατανοήσει τα προβλήματα μας.

Ευφημισμοί και Δυσφημισμοί: χρήση “ταμπέλας”. π.χ. χρήση της λέξης φιλελεύθερος (ποιός δεν είναι φίλος της ελευθερίας;!) ως ευφημισμός για να υποδηλώσει κάτι πολύ διαφορετικό από αυτό που είναι η “φιλελεύθερη” πολιτική ή π.χ. χρήση της λέξης συντηρητικός για να αποδειχτεί οπισθοδρομισμός κ.α. Χωρίς σχόλιο. Είναι προφανές.

Φορτισμένες Λέξεις: Λέξεις που σημαίνουν κάτι πολύ περισσότερο από αυτό που μπορεί να είναι π.χ. απλές αλλαγές ονομάζονται μεταρρυθμίσεις. Γειά σου Ανδρέα Παπανδρέου

Αρνητικοί Χαρακτηρισμοί: Χρήση χαρακτηρισμών που εμπεριέχουν λογικό σφάλμα αλλά δημιουργούν συνειρμούς που ευνοούν αυτό που η προπαγάνδα θέλει να αποδείξει.

Υπεραπλούστευση: Χρήση γενικεύσεων για την περιγραφή περίπλοκων κοινωνικοοικονομικών προβλημάτων. Την κρίση να πληρώσει, το κεφάλαιο. Νόμος είναι το δίκιο του εργάτη. Έξω από το μνημόνιο, Έξω από το ευρώ. Η Γερμανία πληρώνει τα χρέη της Ελλάδας.

Εκλογίκευση: Χρήση ασαφών και ευχάριστων φράσεων για την την εκλογίκευση παράλογων φαινομένων. Δεν έφταιγε ο γαμπρός μου. Ήταν καλό παιδί, οικογενειάρχης, νοικοκύρης. Του επιτέθηκαν και σε φάση άμυνας μαχαίρωσε τον Φύσσα

Λογική Πλάνη: Χρήση αδιαμφισβήτητης αλήθειας που ωστόσο είναι άσχετη με το προκείμενο.

Επανάληψη: Χρήση ίδιας φράσης κάνοντας “πλύση εγκεφάλου” ώστε να αδυνατεί ο εγκέφαλος να σκεφτεί κάτι διαφορετικό. Συνήθως συνδέεται με την χρήση σλόγκαν. Αναλύθηκε παραπάνω

Συνειρμική Μεταφορά: Χρήση συμβόλων, φράσεων με θετικό συνειρμό, π.χ. ανάπτυξη που είναι εκ φύσεων κάτι θετικό, για την αποδοχή δυσμενών μέτρων. Ξημέρωσε μια φωτεινή ημέρα για την Ελληνική οικονομία που έριξε την ανεργία από το 30% στο 29,5%

Υπόνοια: Σε συνδυασμό με την προηγούμενη τεχνική, αφήνεται να εννοηθεί ότι η ανάπτυξη θα είναι για το καλό των πολιτών, κάτι που θα ήταν αδύνατον να γίνει αποδεκτό αν γινόταν σαφής εξήγηση του τι ακριβώς σημαίνει ανάπτυξη και ποιους θα ωφελήσει.