Tuesday, October 12, 2010

Καταναλωτικός σοσιαλισμός


Αν κάποιος ήθελε να περιγράψει το πολίτευμα της Ελλάδας, όπως αυτό το βιώνουμε καθημερινά όλοι μας, θα αποφαινόταν ότι αυτό είναι ο "καταναλωτικός σοσιαλισμός"
Δε χρειάζεται σκέψη για να το διαπιστώσει κανείς, μιας και η βόλτα στο μετρό, θα τον πείσει ότι οι Έλληνες είναι οι πλουσιότεροι εποχούμενοι στα δημόσια μέσα μεταφοράς
Όλες οι γνωστές φίρμες της αγοράς, στα χέρια και στα σώματα αντρών και γυναικών κάθε ηλικίας. Άσχετα αν ο καημός του λαού μας εκτονώνεται και με τη -σήμα κατατεθέν- μαϊμού, που αντικαθιστά στο φαντασιακό, την αληθινή αξία του προϊόντος, που "πρέπει" κάθε νεο-έλληνας να φέρει ως αξεσουάρ
Το αστείο της ιστορίας είναι η αντίθεση δύο πραγμάτων. Η κοινωνική καταναλωτική ματαιόδοξη επίδειξη πολυτελών ειδών, από τη μία, και η μετακίνηση με το ταπεινό και λαϊκό μετρό (η λεωφορείο ή παπί ή τετράτροχη σακαράκα 20ετίας)
Το κακό της ιστορίας είναι η φιλοσοφία που εκφράζεται με αυτό τον τρόπο. Και η φιλοσοφία αυτή είναι βαθιά ριζωμένη στα μυαλά και τις συνειδήσεις πολλών συμπατριωτών μας εδώ και πολλά χρόνια.
Η φιλοσοφία αυτή ήταν το σήμα κατατεθέν της λαϊκής δημοκρατίας του ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του 80, αλλά και η λουστραρισμένη έκφανση, της κυριλέ και ώριμης πια, νεοσυντηρητικής καπιταλιστικής κατανάλωσης, που απογειώθηκε από τη Νέα Δημοκρατία
Τα τελευταία χρόνια δηλαδή, τη δεκαετία του 2000, ο νέος που το 1981, απόκτησε καταρχήν πρόσβαση στο καρβέλι, έφτασε χρονικά, αλλά και θεσμικά, στην κορυφή της πυραμίδας, όντας καταναλωτής της πολυτέλειας και θεματοφύλακας της αστικής τάξης (που ο Παπανδρέου θέλησε να πολεμήσει, φωτογραφίζοντας τη ως προπύργιο της ανόδου και διατήρησης της χούντας επί 7 χρόνια, στην εξουσία)
Είναι ακριβώς ο ίδιος άνθρωπος, ανεξαρτήτως του τι ψηφίζει, ο μέσος Έλληνας 45άρης, που σήμερα ανθίσταται σε οποιαδήποτε μεταβολή του κατοχυρωμένου του μικρόκοσμου
Γιατί σοσιαλισμός? Γιατί όλη η κατανάλωση που περιγράφω, προέρχεται μέσα από έναν κρατικό-κοινωνικό προστατευτισμό, που σε μία γενικότερη έννοια, είναι αντίστοιχος με το "μεγάλο πατερούλη" των αμιγώς σοσιαλιστικών-κομμουνιστικών χωρών, του σιδηρού παραπετάσματος, τότε που τα πάντα περνούσαν από τον έλεγχο της κεντρικής εξουσίας. Του κόμματος, δηλαδή  της γραφειοκρατικής ελίτ. Με κεντρικό πρόσωπο, τον αρχηγό της εκάστοτε κρατικής προπαγάνδας. Εμείς ας πούμε, έχουμε πάντοτε τον κληρονόμο μιας γνωστής πολιτικής οικογένειας. Που πάντοτε φέρνει στο νου των γηραιότερων τη νοσταλγία "αγώνων για το καλό του τόπου", και αναπαράγει ψεύτικους μύθους στις επόμενες γενιές. Αυτές που θα καθιερώσουν το συνεχιστή-απόγονο, σύγχρονο "πατερούλη"
Σε τι διαφέρει το Ελληνικό πολιτικό σύστημα? Σε τίποτα απολύτως, παρά μόνο στα μέσα έκφρασης του. Στην επιφάνεια και την αισθητική του
Αντί για σφυροδρέπανο και αγρότες αγκαλιασμένους να βαδίζουν στα απέραντα χωράφια σιτηρών, συμβολίζοντας την πορεία του λαού προς την πρόοδο μέσω της εργασίας, έχουμε το Καγιέν, και τα γκόλντεν μπόϊς να φιλιούνται από χαρά, στο Ντα Κάπο, συμβολίζοντας την ευμάρεια και την πορεία του αστού της Ελλάδας, μέσω της κλεψιάς, της απατεωνιάς, της υπεξαίρεσης και της μαύρης οικονομίας.
Αντί για πύρινους λόγους και κόκκινα λάβαρα στην πλατεία Τιεν Αν Μεν, και στην τσέπη το ευαγγέλιο του Μαο, έχουμε συνέδρια και τηλεδιασκέψεις σε μεγάλα ξενοδοχείο, και στην τσέπη την "κομματική πειθαρχία". Στην άλλη τσέπη θα έχουμε μάλλον, κάποιο κινητό τηλέφωνο να χτυπά με επαναστατικό ήχο. Οι αρχές, είναι πάντοτε αρχές. Το ίδιο και τα wallpapers.
Κάθε έξυπνος πολιτικός και κάθε ευέλικτο πολιτικό σύστημα, προσαρμόζεται στις συνθήκες και τα δεδομένα. Στην Ελλάδα, η πείνα και το ψώνιο του Έλληνα, καθώς επίσης και η εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση μεγάλων κοινωνικών ομάδων, που αναζητούσαν καλύτερη τύχη στα αστικά κέντρα, σε συνδυασμό με την απουσία σοβαρού κρατικού μηχανισμού κατά τη μεταπολεμική περίοδο (ασταθές πολιτικό σύστημα, αλλαγή πολιτεύματος, κοινωνικές αναταραχές, ψυχροπολεμικό διεθνές σύστημα κλπ) έδωσαν το στίγμα για τη μορφή της μεταπολιτεύτικής περιόδου.
Ενώ κατά τη διάρκεια της χούντας, το κράτος λειτούργησε με τη λογική του μαστιγίου και του καρότου, από τη μία ανοίγοντας τις δουλειές διαφόρων επαγγελματικών ομάδων (βλέπε οικοδομή, μεταφορές δημόσιας χρήσης, αδειοδοτήσεις, μεγάλα έργα, σώματα ασφαλείας, τουριστικές μονάδες κλπ) και από την άλλη κυνηγώντας τους πολιτικούς αντιφρονούντες, που ζητούσαν πρόσβαση στην παραγωγή, στη μεταπολίτευση υπήρξε μια αθρόα πρόσβαση των πάντων, χωρίς κριτήρια, στην κατανάλωση
Χωρίς ωστόσο, να μετασχηματιστεί η κρατική γραφειοκρατία, και να προάγει παραγωγικές πρακτικές (που επίσης δεν φτιάχτηκαν επί χούντας, εκτός αν παραγωγή και ανάπτυξη ονομάζουμε το μπετόν και τους δρόμους) οι οποίες θα συνέδεαν την παραγωγή με την κατανάλωση.
Και ξεκινήσαμε να θεωρούμε την πρόσβαση στα μέσα (συνδικαλιστές) αλλά και στα αγαθά (δημόσιοι υπάλληλοι) ως εκδημοκράτιση της κοινωνίας και της πολιτικής. Και ξεκινήσαμε να χτίζουμε, με τα διάφορα πακέτα επιδοτήσεων και παραγωγικών προγραμμάτων από την Ευρώπη, που επίσης βασίστηκε στο ότι θέλουμε να αλλάξουμε
Τη συνέχεια τη γνωρίζουμε όλοι μας. Επεκτάθηκε η γραφειοκρατία, το κράτος έγινε το κεντρικό πρόσωπο της οικονομίας, η κομματική γραμμή το κεντρικό πρόσωπο της πολιτικής ως "μεγάλος πατερούλης" - πάροχος λύσεων και χρηματοδοτήσεων, χαράκτης μιας εθνικής πορείας προς την σύγχρονη εποχή.
Από τη μία λοιπόν η κατανάλωση για το λαό, για να γεμίζουν τα στομάχια και να ησυχάζουν οι συνειδήσεις, από την άλλη ο σοσιαλισμός (δηλαδή η πρόσβαση για όλους) ως μέθοδος διακυβέρνησης, που σιγά σιγά εξάντλησε τα τελευταία παραγωγικά αποθέματα της χώρας. Δηλαδή την αγροτική και βιομηχανική παραγωγή, και την ανάδειξη άλλων τομέων ως κυρίαρχων για να στηρίξουν την οικονομία που χρειαζόταν συνεχώς ενέσεις κεφαλαίων.
Κάποια στιγμή όμως αποδείχτηκε, ότι ο καταναλωτισμός του λαού, οδήγησε στη διαμόρφωση μιας εγωκεντρικής, ατομιστικής και αντικοινωνικής φιλοσοφίας, μιας τεράστιας Ελληνικής απληστίας, που με τη σειρά της υπονόμευσε την "πρόσβαση για όλους".
Αναιρώντας τη σοσιαλιστική επιφάνεια που μέχρι τότε διεκπεραίωνε καταστάσεις, δημιουργώντας τη μαύρη οικονομία της "διευκόλυνσης" και της "εξυπηρέτησης", εις βάρος του συνόλου, τη δημιουργία και τη διαχείριση, που πάλι ανέλαβε να φέρει εις πέρας η "μάυρη" κρατική μηχανή. Αυτή που ξέρουμε δηλαδή, και εμπιστευόμαστε. Ο "μεγάλος πατερούλης" έχει πάντα τη λύση. Ακόμα και αν είναι παράνομη.
Ο έλεγχος και τα μέσα διεξαγωγής και λήψης της πολιτικής, περνούν πάντοτε από τα δεδομένα κέντρα  αποφάσεων. Που όταν δε λειτουργούν με την ορθή φορά, λειτουργούν με την ανάποδη. Σκοπός είναι πάντοτε ή παροχή υπηρεσιών με ανταλλάγματα.
Καταλήξαμε λοιπόν να υποκαταστήσουμε τη μηχανή της κοινωνικής πολιτικής, με τη μηχανή της κοινωνικής συναλλαγής, με κάθε κόστος. Γιατί αυτό χρειαζόμασταν για να συνεχίσουμε αμέριμνοι να καταναλώνουμε. Και να πληρώνουν οι άλλοι.
Σήμερα είμαστε η φτωχότερη χώρα στα δημόσια οικονομικά, με τους πλουσιότερους κατοίκους (όσους τέλοσπάντων...) και ξανά μια σοσιαλιστική (τουλάχιστον στα λόγια) διακυβέρνηση.
Η οποία, αντιμέτωπη με τα σοβαρά προβλήματα και την αποσάθρωση κάθε υγιούς τάσης, για πρόοδο, και ευημερία, και οικοδόμηση θετικών αποτελεσμάτων στους βασικούς τομείς της καθημερινότητας, ανά τα έτη, αποφάσισε να ενεργήσει σοσιαλιστικά, από την ανάποδη όμως.
Επιβάλλοντας δηλαδή πλέον, τη συμμετοχή όλων (αδιακρίτως) στα κοινωνικά βάρη και την υπέρμετρη φορολόγηση, για την αποτροπή της χρεοκοπίας του κράτους- "μεγάλου πατερούλη". Εμείς αυτό θέλαμε?
Εμείς αυτό που θέλαμε ήταν μια καινούργια αρχή, η έστω μια μετάβαση, ή έστω μια νέα φιλοσοφία, για το πώς θέλουμε να λειτουργούμε σαν κοινωνία
Δε μας ενδιαφέρει αν το κράτος σωθεί ή δε σωθεί. Αυτό αφορά την ορθολογική διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, και την καταγγελία των ληστών της δημόσιας περιουσίας. Στην τελική και να χρεοκοπήσει το κράτος, λύσει θα βρεθεί. Θα γκρεμιστεί και θα φτιαχτεί καινούργιο, έτσι δεν είναι? Το κακό είναι ότι πολλοί άνθρωποι θα χάσουν τη δουλειά τους, με τη χρεοκοπία, όπως και σήμερα (χωρίς χρεοκοπία), μέσω των ευέλικτων συμβάσεων εργασίας και τα σχετικά (το θέμα είναι να δημιουργούμε θέσεις εργασίας και όχι να ανακυκλώνουμε προβληματικές καταστάσεις). Όμως και σε αυτή την περίπτωση λύση θα βρεθεί, γιατί λύσεις υπάρχουν. Και αν δεν υπάρχουν βρίσκονται, όπως βρέθηκαν εδώ και τόσα χρόνια και επιβιώνει η Ελλάδα μας.
Λύση για να ξεριζωθεί η αρρώστια (του καταναλωτικού σοσιαλισμού) από το μυαλό και την ψυχή μας, δεν ξέρω που θα βρεθεί
Και αυτό με ενδιαφέρει περισσότερο απ' όλα

Υγ..και με ενδιαφέρει γιατί χρειάζεται κόπος, μέθοδος και στόχος, προκειμένου να γλυτώσουμε το αντίπαλο δέος του καταναλωτικού σοσιαλισμού, που δεν είναι άλλος, από τις "μεγάλες ιδέες" και την "φυλετική καθαρότητα" του έχοντα και κατέχοντα (η αυτού που θέλει να μπει στη θέση του, δια της ίδιας μεθόδου. Η πρόσβαση στα μέσα και τα προϊόντα, δεν ανακόπτεται. Είναι ενστικτώδης. Η διαχείριση της είναι αυτή που δίνει ταυτότητα σε μια κοινωνία....αυτή είναι και η πρόκληση σήμερα).

No comments: