Monday, August 13, 2012

Nickel and Dimed

  • Ξεκίνησα πρόσφατα να διαβάζω το βιβλίο της αμερικανίδας δημοσιογράφου Barbara Ehrenreich με τίτλο Nickel and Dimed. Σε ελεύθερη μετάφραση εγώ θα το βάφτιζα "Επιβιώνοντας με Ψιλά". Η κάπως έτσι, δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Το βιβλίο διαπραγματεύεται τη φτώχεια στην Αμερική, με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Η συγγραφέας υποδύεται το ρόλο της σερβιτόρας, της οικιακής βοηθού, της λαντζέρισας κλπ ανθρώπων που εργάζονται με το απολύτως βασικό μεροκάματο που προβλέπει η νομοθεσία, δηλαδή 6 δολλάρια την ώρα. Στόχος της είναι να διαπιστώσει πως οι άνθρωποι που αμοίβονται με αυτά τα χρήματα μπορούν να επιβιώσουν. Αν και ξέρω ήδη το συμπέρασμα, το μυαλό μου πηγαίνει στη δική μας εγχώρια πραγματικότητα. Στη δική μας αντίστοιχη κάστα ανθρώπων που κάνουν δουλειές του ποδαριού ή κακοπληρωμένα μεροκάματα που κανένας άλλος δεν θέλει να κάνει. Που συνήθως είναι μετανάστες ή απλά περιθωριακοί Έλληνες, που αγωνίζονται για το καθημερινό τους φαγητό, το ενοίκιο, τα ρούχα της δουλειάς τους
  • Με αφορμή αυτό το βιβλίο σκέφτομαι συνεχώς την οικονομική πραγματικότητα στην Ελλάδα. Από τη μία μεριά το "δράκο της Πάρου", που ήταν ένας Πακιστανός που κάποιος εργοδότης παράνομα προσέλαβε για να του κοστίζει λίγο. Από την άλλη μεριά σκέφτομαι το ρατσισμό που στο πρόσωπο της Χρυσής Αυγής, λειτουργεί ως "κοινωνική αναγκαιότητα-εκτόνωση" μέσω των media, για το σοβαρό πρόβλημα της μετανάστευσης. Το αίμα πάντα έτσι λειτουργεί και δυστυχώς φέρνει ακόμα περισσότερο αίμα. Μια γενικευμένη κοινωνική σύγκρουση που πάντα ξεκινά από το περιθώριο, από τα "σκουπίδια που κρύβουμε κάτω από το χαλάκι" και επεκτείνεται παντού σαν τον ιό της έμπολα. Η καταστροφή και η αναγέννηση μιας παρηκμασμένης κοινωνίας φαντάζουν ιδέες που ξεπηδούν από τις σελίδες ενός μυθιστορήματος. Όμως σήμερα, είναι μια επιλογή. Δίπλα σε άλλες, δυσκολότερες, που κανένας όμως δεν θέλει να θυμάται. 
  • Ο καπιταλισμός, η ελεύθερη αγορά, η υλική ευμάρεια μέσω της κατανάλωσης, όλα αυτά τα μοντέλα είναι δεδομένο πως θα αλλάξουν δραματικά τα επόμενα χρόνια. Τα αδιέξοδα που ανακυκλώνουν, οι αδυναμίες και τα προβλήματα που συντηρούν "κάτω από το χαλάκι", γιγαντώνονται μπροστά στην ανάγκη για λύσεις δίκαιες, των πολλών και αδικημένων, που συντηρούνται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας (το μεροκάματο των 6 $ που γράφει η Ehrenreich). Η σιωπηλή αυτή ανθρωπότητα, που σκύβει το κεφάλι μπροστά στα σχέδια των μάνατζερ, κάποια στιγμή πρέπει να συμμετέχει στο σχεδιασμό μιας κοινωνίας δικαιότερης, μακριά από τις ακραίες επιλογές. Απο τη μία το ανθρωποφάγο μοντέλο της έμμισθης δουλείας στην Αμερική, από την άλλη το ισοπεδωτικό μοντέλο της κρατικής γραφειοκρατικής διακυβέρνησης. Κάπου στη μέση χρειαζόμαστε μια καινούργια πρόταση. Δυστυχώς για όλους μας το στομάχι δε γεμίζει με οράματα και ίδεαλισμό, αλλά με χρήματα. Αυτά τα χρήματα κάπως πρέπει να βρεθούν. Δεν ξέρω πως
  • Και μέσα σε όλο αυτόν τον προβληματισμό έχεις αυτό τον καραγκιοζάκο τον Μπόλτ, το δημιούργημα των πειραμάτων των εργαστηρίων, να επαίρεται πως είναι θρύλος του αθλητισμού. Ρε φίλε, κόψε κάτι. Όμως όταν έχεις τη ΔΟΕ και τον Ρόγκ, να αποφαίνονται περί Ολυμπιακού Ιδεώδους (ας μας πουν ποιό είναι αυτό, χωρίς τις διαφημίσεις τις Nike και της Sony) τότε συνειδητοποιείς ότι όλο αυτό το παραμυθάκι, είναι τόσο σικέ και πλαστικό, που μόνο γέλια μπορεί να προκαλέσει. Δεν παρακολούθησα ούτε λεπτό Ολυμπιακούς Αγώνες. Σιχάθηκα. Το απόγειο του Μάρκετινγκ και της εμπορευματοποίησης, ενδύεεται την κάρμπον χλαμύδα της χιλιετίας, και ένα android ή ένα i-phone απαγγέλουν εδάφια από την Πολιτεία του Πλάτωνα. Αυτοί είμαστε, αυτά αγοράζουμε, αυτή είναι η περίφημη εταιρική κοινωνική ευθύνη των πολυεθνικών. Να χώνουν φράγκα στους αγώνες των ντοπαρισμένων, των διπλωματών και των "ευγενικών" PR, με τις περισπούδαστες δηλώσεις του κώλου, και τα μέτρα στα μέτρα τους, για να μην χαλάνε τα συμβόλαια και οι μελλοντικές προβλέψεις. So sick, και καθόλου chick.
  • Καλό καλοκαίρι -όσο απέμεινε- σε όλους....

No comments: