Κοιτάζοντας αφηρημένα το ημερολόγιο πάνω στο γραφείο του, ένας συνάδελφος μας ανακοίνωσε ότι εκτός από Κωνσταντίνου και Ελένης, στις 21 κάθε μήνα, γιορτάζουμε και κάτι άλλο.
Την παγκόσμια ημέρα πολιτιστικής ανάπτυξης.
Σα να μη συνέβη τίποτα, την επόμενη στιγμή το τηλέφωνο χτύπησε, κάποιος απάντησε και όλοι στραφήκαμε απορροφημένοι στην εργασία μας. "Χρόνια πολλά Κώστα. Χρόνια πολλά Ελένη. Χρόνια πολλά στους συγγενείς που γιορτάζουν, να να τους χαίρεστε".
Τι πάει να πεί "πολιτιστική ανάπτυξη"? Και τι σημαίνει "παγκόσμια"? Δύσκολες έννοιες να απαντηθούν μονομιάς, και θέλει ψάξιμο. Και που να σπάς το κεφάλι τώρα, όταν μπροστά στα μάτια σου απλώνονται τα κεράσματα των εορταζόντων. Όμως το μυαλό παίζει περίεργα παιχνίδια. Και δεν σε αφήνει να ηρεμήσεις αν δεν του απαντήσεις κάθε απορία. Ψάξε λοιπόν να βρείς, γρήγορα! "Ψάξε και ξαναψάξε", οι λέξεις χτυπούν στο πληκτρολόγιο του υπολογιστή.
Το 1982 στο Μεξικό, στην παγκόσμια σύνοδο για τον πολιτισμό που διεξήχθη υπό την αιγίδα της UNESCO, έγινε μια σημαντική διαπίστωση: "Κουλτούρα δεν είναι μονάχα οι τέχνες και τα γράμματα, αλλά κυρίως ο τρόπος ζωής μας, τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, το σύστημα αξιών κάθε κοινωνίας, οι παραδόσεις και τα πιστεύω μας". Κουλτούρα και πολιτισμός είναι σχεδόν ταυτόσημες έννοιες στην καθομιλουμένη. Όπως ταυτόσημες οι αντιρρήσεις των ανθρώπων, όταν στέκονται μπροστά σε "βαρύγδουπες" συζητήσεις, που τυχαίνει να μοιράζονται λόγω της ημέρας.
Μα το λέει η UNESCO, το να γιορτάζεις τα ονόματα των αγαπημένων σου και να τρατάρεις τους συναδέλφους με γλυκίσματα, είναι πολιτισμός. Γιατί είναι παράδοση, είναι συνήθεια και τρόπος να επικοινωνείς. Είναι καλοί τρόποι συμπεριφοράς, ένα "επίπεδο ευστάθειας" -όπως λέγεται το να νιώθεις ασφαλής μέσα σε ένα πολιτιστικό σύστημα αμοιβαίας κατανόησης. Όλα τόσο απαραίτητα για την ποιότητα που θέλουμε να απολαμβάνουμε σε κάθε έκφραση της ζωής μας.
"Μα τον κουλτουριάρη θέλεις να παραστήσεις συνάδελφε?" φωνάζει κάποιος από το απέναντι γραφείο. Και ένας τρίτος χαμογελά, κουνώντας το κεφάλι με κατανόηση. Δύο διαφορετικές αντιλήψεις, δύο αντίθετες κοσμοθεωρήσεις. Ο ένας κοροϊδεύει, τη στιγμή που ο άλλος αποδέχεται. Δύο στάσεις που συνυπάρχουν στον ίδιο χώρο και συνδιαλέγονται. Ειρηνικά και νηφάλια. Σχεδόν καλλιτεχνικά. Δεν είναι μονάχα θέμα αντίληψης, αλλά κυρίως θέμα εφαρμογής. Αυτό σημαίνει "ανάπτυξη" στο κάτω κάτω. Να μην κρατάμε μονάχα για τους εαυτούς μας τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις τους. Αλλά να τις διαχέουμε στο χώρο, να τις κάνουμε κοινό κτήμα. Και να δίνουμε ερεθίσματα, σαν την αλογόμυγα του Σωκράτη.
Και το παγκόσμιο εύρος του πολιτισμού? Εδώ καλά καλά μια Ελλάδα και δε μπορούμε να την κάνουμε καλά! Σχεδόν την χάσαμε! Άσε που τα γλυκά δεν αρκούν ούτε για το προσωπικό του γραφείου. Στην Κίνα φτάσαμε? Όχι δε φτάσαμε εμείς, αλλά ήρθε η Κίνα στην αυλή μας.
Γιατί δε χρειάζεται πάντοτε να προσπαθείς εσύ, είναι περίεργοι και οι άλλοι να σε γνωρίσουν. Αρκεί να έχεις ανοιχτό μυαλό και την καρδιά ελαφριά από προκαταλήψεις. Η μέρα που γιορτάζουμε, μοιάζει με αλυσίδα από κρίκους διαφορετικούς. Κάθε κρίκος με τη γλώσσα, την ιστορία, τη μουσική και το χρώμα του. Όλοι μαζί, γιρλάντα που στολίζει το πνεύμα και τη διάθεση των ανθρώπων που κατοικούμε στη γή μας.
Και δεν έχουμε τίποτα να μοιράσουμε, παρά μια ημέρα το χρόνο για να σκεφτούμε καλύτερα: Ας κάνουμε σήμερα, μια πράξη ώστε να βελτιώσουμε την κοινή κληρονομιά μας. Να διαδώσουμε τον πολιτισμό που βάζει τον άνθρωπο ως υπέρτατη αξία. Και τον τιμά.
Το τηλέφωνο χτυπά ξανά, η κουβέντα έχει ανάψει. Οι ευχές πάνε κι έρχονται, και οι εναγκαλισμοί μετά ασπασμών έχουν ανεβάσει το θερμόμετρο. Κοιτάζεις τα χαμόγελα των ανθρώπων, και μετά τη σελίδα που γράφει "παγκοσμια ημέρα πολιτιστικής ανάπτυξης".
Άντε μετά να εργαστείς, χωρίς το μυαλό να ταξιδεύει, σε κάθε μήκος και πλάτος της γής....
No comments:
Post a Comment