Το δημοψήφισμα της πραγματικότητας

Πρίν λίγο καιρό, με αφορμή την εξαγγελία πρόθεσης ενός δημοψηφίσματος, από μεριάς του τότε Πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, είχε προκληθεί σάλος στην Ευρώπη.
Ήταν η εποχή που το πρώτο μνημόνιο "έτρεχε" και ο "σιδηρούς άξονας" Γαλλίας και Γερμανίας, είχε σχεδόν επιβάλλει την αναγκαιότητα των μέτρων λιτότητας, ως το μέσον δια του οποίου η ευρωπαϊκή κρίση θα εξαλειφόταν, τουλάχιστον στις αγριότερες προοπτικές της.
Το ερώτημα του πιθανολογούμενου δημοψηφίσματος Παπανδρέου, ήταν "Δραχμή ή Ευρώ". Και συμπτωματικά θα λέγαμε εμείς -καθόλου κάποιοι άλλοι- ετέθη ξανά δια στόματος της καγκελαρίου Μέρκελ, με την ίδια μέθοδο. Της διαρροής μέσω "κύκλων" που πρόσκεινται σε αυτή και είναι καλά πληροφορημένοι. Ακριβώς με τους ίδιους όρους. Σε περιστάσεις όμως -τις τωρινές- ακόμα δραματικότερες, που απαιτούν ψυχραιμία και σωστή ανάγνωση των εξελίξεων.
Κι όμως. Ξαναπροκλήθηκε ο ίδιος σάλος. Αυτή τη φορά, όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και στην Ελλάδα. Που στο πρόσωπο της Μέρκελ βλέπει έναν "αντιπαθητικό εχθρό" που θέλει το κακό μας. Και -αλίμονο- είχε την ιδέα να προτείνει, στις εκλογές της 17ης Ιουνίου, να γίνει και δημοψήφισμα. Ώστε ο Ελληνικός λαός να αποφανθεί τελεσίδικα. Τι θέλει, τι προτιμά. Προς τα πού ορίζει τις προοπτικές του. Και να δοθεί εξήγηση μια κι έξω. Δίχως παλινωδίες που μπερδεύουν τις αγορές, και τα σχέδια ανάπτυξης που δειλά ξεπροβάλλουν από τα χείλη κάθε υπεύθυνου πολιτικού.
Μα τόσο κακό είναι ένα δημοψήφισμα, θα απορήσει ο κοινός νούς? Τόσο επιζήμιο? Τόσο απεχθές και διαβολικό, για τους θεσμούς της δημοκρατίας? Τόσο επώδυνο για τις καριέρες πολιτικών ανδρών, ώστε να τους στοιχίσει τον δημόσιο αφανισμό?
Και στο κάτω κάτω της γραφής, αυτό το θέμα συζητούν από το Ελσίνκι μέχρι τη Λισσαβώνα, και από το Δουβλίνο μέχρι τη Λευκωσία. Αυτή η κουβέντα μονοπωλεί το ενδιαφέρον μας, από την ώρα που τα αποτελέσματα των εκλογών απέβησαν διφορούμενα στις ερμηνείες. Η μάλλον, βολικά, κατά πως θέλει ο καθένας να τα ερμηνεύσει, βρίσκοντας "μηνύματα" ή "παραινέσεις" εκ μέρους της λαϊκής ετυμηγορίας. Προς τι ο σάλος? Προς τι οι αντιδράσεις? Άραγε όταν ο Γιώργος Παπανδρέου συσκεπτόταν με τους ομότιμους του αρχηγούς κοινοβουλευτικών πλειοψηφιών, τα ίδια διλήμματα δεν είχε να αντιμετωπίσει?
Τι άλλαξε τώρα που η καγκελάριος Μέρκελ εξήγγειλε την πρόταση της, ρίχνοντας κεραυνούς εν αιθρία? Εμείς πιστεύουμε πως τίποτα δεν έχει αλλάξει.
Αντίθετα, παραμένει ίδια η ευκολία, με την οποία κρίνουμε την πραγματικότητα που επιβάλλουν καλώς η κακώς οι περιστάσεις. Και η πραγματικότητα είναι πως η Ελλάδα θα πρέπει σύντομα να ξεκαθαρίσει αν επιθυμεί να παραμείνει στο Ευρώ και να αναλάβει στα σοβαρά τις δεσμεύσεις που έχουν υπογραφεί.
Ίσως να μην αρέσει η λέξη "δημοψήφισμα". Όμως και οι εκλογές, δημοψήφισμα είναι στην ουσία τους. Παρότι οι επιλογές του εκλογικού σώματος είναι πολυπλοκότερες, μέσω των προγράμματων των υποψήφιων συνδυασμών, στη βάση τους αντιπροσωπεύουν τα κεντρικά μπλόκ αποφάσεων, στα οποία αναφέρεται και το δημοψήφισμα. Μέσα η έξω. Μαζί με τους άλλους ή μόνοι μας. Με αλληλεγγύη η με "παλικαρίσια" μοναχική πορεία. Όπως θέλει κανείς ας το βαφτίσει
Μόνο που αυτή τη φορά, δικαιολογίες ή πρόσωπα που να συγκεντρώσουν την οργή μας, ως αποδιοπομπαίοι τράγοι, δεν θα υπάρξουν. Γιατί αυτή τη φορά, είναι οριστικά και αμετάκλητα τα γεγονότα που θα καθορίσουν την ευημερία των μελλοντικών γενεών.
Αρκετά λοιπόν με την επικοινωνιακή εκτόνωση που προσφέρουν οι εύκολες ερμηνείες. Το κουμπί που ενεργοποιεί η λέξη "δημοψήφισμα", είτε δια στόματος Γιώργου, είτε δια στόματος Ανγκέλα, είναι το ίδιο. Και λέγεται "επιβίωση".